Konstantin Stanisławski (1863-1938) był reżyserem teatralnym i aktorem, który przeszedł do historii, rozwijając metodę interpretacyjną obecną w wielu szkołach aktorskich. Ponadto był jednym z założycieli Moskiewskiego Teatru Artystycznego, miasta, w którym urodził się w 1863 roku.
Stanisławski zainteresował się światem teatru jeszcze w bardzo młodym wieku. W tym interesie jego rodzina podjęła zdecydowaną współpracę, co wiązało się z niektórymi z najważniejszych przedstawicieli ówczesnej kultury rosyjskiej. Wkrótce młody Konstantin postanowił założyć kilka zespołów teatralnych, wśród których wyróżniało się Towarzystwo Sztuki i Literatury..
Po zaangażowaniu się w ruchy awangardowe Stanisławski brał udział w tworzeniu Moskiewskiego Teatru Artystycznego. Z tą firmą dokonał prawykonań kilku ważnych dzieł, w tym Czechowa. Wkrótce jednak zaczął poszukiwać nowego systemu interpretacji, który poprawiłby istniejący, który uważał za pozbawiony realizmu psychologicznego..
Z tego zainteresowania narodziła się metoda interpretacji, która nosi jego imię - Stanisławski. Studia nad tą metodą zaczęły być prowadzone w niektórych prestiżowych szkołach, jak założona przez niego First Studio, a później w Actors Studio w Stanach Zjednoczonych. Ponadto był autorem kilku książek związanych z jego pasją: teatrem i technikami aktorskimi..
Indeks artykułów
Konstantín Sergeyevich Alekséiev, prawdziwe nazwisko dramaturga, przybył na świat w Moskwie (Rosja) 17 stycznia 1863 r. Jego rodzina należała do wyższych sfer, ponieważ jego ojciec był ważnym biznesmenem w przemyśle tekstylnym. Z kolei jego babką była francuska aktorka Marie Varley.
Rodzina Aleksiejewów należała do kręgu przemysłowych mecenasów sztuki. Do domu młodego Konstantina często przyjeżdżali wybitni przedstawiciele rosyjskiej sceny kulturalnej, jak Paweł Trietiakow, twórca Narodowej Galerii Sztuki, wydawnictwo Sabaniczkow czy Savva Morózov, znany z finansowego wkładu dla artystów w tym kraju..
Spośród wszystkich sztuk Aleksiejew miał szczególne upodobanie do teatru, niezależnie od tego, czy był wystawiany w cyrkach, czy w Bolszoj. Ta pasja została przekazana młodemu Konstantinowi, który naukę muzyczną i teatralną rozpoczął od najmłodszych lat..
We wczesnych latach Konstantin miał pewne problemy zdrowotne. Jednak opieka matki sprawiła, że stał się krzepkim nastolatkiem. Jego zamożna rodzina, jak wskazano, nie szczędziła żadnych kosztów, aby edukacja wszystkich dzieci była jak najlepsza. Dlatego oprócz formalnego szkolenia wszyscy bracia uczyli się języków, szermierki i tańca..
Rodzinna atmosfera sprzyjała kreatywności. Imprezy w domu stały się sławne, zwłaszcza dzięki fajerwerkom i przedstawieniom teatralnym, które promował sam Konstantin.
Anegdotycznie można zauważyć, że pierwsze doświadczenie aktorskie Stanisławskiego miało miejsce w wieku siedmiu lat. Była to seria małych kawałków poświęconych świętowaniu urodzin jego mamy.
Jako nastolatek w 1877 roku ojciec Konstantina zgodził się na prośby swoich dzieci i przekształcił stodołę swojego wiejskiego domu w małą salę teatralną. W tym samym roku kilku członków rodziny zdecydowało się założyć własny amatorski zespół teatralny: Koło Aleksiejewów..
Kuzyni, bracia i różni przyjaciele przedstawiali rosyjskie wodewil i opery. W pierwszym z przedstawień współpracowali z matematykiem i aktorem-amatorem Lwowem, który pełnił funkcję reżysera..
W tym czasie, mając zaledwie 14 lat, Stanisławski zaczął zapisywać swoje wrażenia z gry w zeszycie. W tych notatkach przeanalizował aspekty, które uważał za najbardziej skomplikowane i próbował znaleźć rozwiązania. Ten notatnik stał się pierwszym z wielu, ponieważ kontynuował zapisywanie swoich doświadczeń w ciągu 61 lat w biznesie..
Pomimo tego, że jego rodzina miała dobry poziom życia, Stanisławski był zmuszany przez ojca do pracy rano w firmie. Popołudnia poświęcał swojemu zespołowi teatralnemu.
Stanisławski ukończył formalną naukę w Instytucie Języków Orientalnych im. Łazariewa w 1881 r. Nie oznaczało to jednak, że porzucił działalność teatralną..
W ten sposób przez kilka lat był częścią Teatru Małego, grupy zajmującej się produkcjami półprofesjonalnymi. W tym teatrze, który Stanisławski nazwał później swoim „uniwersytetem”, zainteresował się ideą naturalnego aktorstwa i prawdomówności, aspektami, które później stały się osiami jego metody..
Z drugiej strony od 1885 roku zaczął używać pseudonimu „Stanisławski”. Wybór był hołdem dla dr Markova, niezwykle utalentowanego aktora-amatora, który tak się nazywał..
W tamtym czasie zamiarem Stanisławskiego było zostanie aktorem zawodowym. W tym samym 1895 roku wstąpił do Moskiewskiej Szkoły Teatralnej, ale porzucił ją po zaledwie trzech tygodniach. Jak zauważył, Konstantin był rozczarowany niskim poziomem oferowanym przez ośrodek, który ograniczał się do nauczania starych aktorskich sztuczek..
Stanisławski próbował znaleźć kogoś, kto potrafiłby określić charakter spektaklu teatralnego, ale go nie znalazł. Na początku studiów na ten temat opracował w jednym ze swoich dzienników „gramatykę” aktorstwa.
W następnym roku, w 1886, objął kierownictwo moskiewskiej siedziby Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego, a także został wybrany skarbnikiem. W międzyczasie nadal działał amatorsko i nauczył się gry na fortepianie, ponieważ postanowił poświęcić się operze..
Jednak część swojego czasu poświęcił na analizę sposobów działania. Na przykład w 1888 r. Udał się do Paryża, aby obserwować metody nauczania tamtejszego Konserwatorium.
Po powrocie do Moskwy w tym samym roku Stanisławski wraz ze swoim nauczycielem fortepianu, słynnym reżyserem Fiodorem Komissarzhevskim, założył Moskiewskie Towarzystwo Sztuki i Literatury. Pieniądze potrzebne do stworzenia tej instytucji pochodziły od samego Stanisławskiego.
W Towarzystwie Moskiewskim pełnił funkcję reżysera. Ten profesjonalny teatr nie miał własnej siedziby, a jego celem było uczestniczenie w jego działalności różnych artystów artystycznych. Ponadto zamierzali regularnie oferować programy swoim członkom.
Pomysł Stanisławskiego polegał na tym, aby przedstawienia te miały znacznie wyższą jakość niż zwykle w ówczesnym teatrze rosyjskim. Aby to osiągnąć, poprosił o współpracę swoich byłych kolegów z Teatru Małego, zarówno aktorów, jak i reżyserów..
Wśród osób, które odpowiedziały twierdząco, byli Glikeria Fedotova i jej mąż Aleksandr Fedótov. Ten ostatni nauczył Stanisławskiego podstaw teatru popularnego.
Stanisławski od początku chciał zmienić sposób interpretacji swoich aktorów. W szczególności chciał wyeliminować aktorskie sztuczki, które uważał za fałszywe, i oprzeć całą interpretację na obserwacji rzeczywistości.
Maria Perevozchikova była aktorką, która kilka razy dzieliła stoliki ze Stanisławskim pod pseudonimem Lilina. Była to młoda kobieta z dobrej rodziny, córka znanego notariusza.
Chociaż Lilina ukończyła z wyróżnieniem studia w Instytucie Szlachetnych Dziewic w Jekaterynburgu, postanowiła realizować swoje powołanie: teatr..
Stanisławski i Lilina pobrali się 5 lipca 1889 roku. W marcu następnego roku urodziła się ich pierwsza córka, Ksenia, która zmarła kilka miesięcy później z powodu choroby. W 1891 r. Urodziła im się druga córka, Kira.
Stanisławski był zaangażowany w Moskiewskie Towarzystwo Sztuki i Literatury przez 10 lat. W tym okresie jego talenty aktorskie znacznie się rozwinęły i porównywano go z najlepszymi aktorami tamtych czasów. Niektóre z jego najważniejszych ról to Anani Jakowlewa w Gorzki los i Alexéi Pisemski jest w środku Panna młoda bez posagu.
W 1897 roku firma zadomowiła się na moskiewskiej scenie kulturalnej. Krytycy podkreślali jego kreatywność i realizm przedstawień. To wtedy Stanisławski zdecydował się na nowy krok w swojej karierze.
Już z pomysłem stworzenia nowej firmy Stanisławski otrzymał zaproszenie od Vladimira Nemirovich-Dánchenko na spotkanie. Ten prestiżowy dramaturg był dyrektorem szkoły teatralnej Towarzystwa Filharmonii Moskiewskiej, podobnej do tej, którą kierował Stanisławski..
Niemirowicza-Danczenkę i Stanisławskiego łączyło niezadowolenie z sytuacji teatru w Rosji. Łączyło ich też pragnienie stworzenia nowego rodzaju teatru, o wyższym poziomie produkcji i interpretacji. Ponadto chcieli, aby był przystępny cenowo dla ludzi, ponieważ uważali, że powinien również służyć jako narzędzie edukacyjne.
Podczas czternastogodzinnego spotkania panowie ustalili, na jakich fundamentach powinien stać ten nowy typ teatru: znakomita obsada aktorska, dobre warunki do pracy i sposób gry zgodny ze szlachetnymi i wartościowymi celami..
Efektem spotkania było połączenie ich firm w jedną: Moskiewski Teatr Artystyczny Przystępny dla Wszystkich.
Działalność nowej firmy w pierwszym roku życia przyprawiała o zawrót głowy. W ten sposób od października 1898 do grudnia następnego roku zaprezentowano osiemnaście różnych przedstawień. Pierwszy z nich, Car Fiodor Iwanowicz, przyniosło mu to przychylność publiczności. Z ósmym, Mewa Czechowa, pozwolił mu pokazać swój własny styl.
Przed premierą Mewa, zespół odbywał próby przez osiemdziesiąt godzin, oprócz trzech prób generalnych. Ta okoliczność była zupełnie nowa w tamtym czasie, a zwłaszcza w przypadku pracy z kilkoma postaciami, jak to miało miejsce. Krytyczny odbiór był bardzo pozytywny, ale finansowo była to porażka.
Z nielicznymi wyjątkami, prace prezentowane przez firmę, którą Stanisławski i Nemirovich-Dánchenko współkierowali, odniosły sukces wśród publiczności i krytyków. Oprócz wspomnianych już, wystawili także dzieła m.in. Ibsena, Gorkiego, Szekspira, Tołstoja czy Moliera..
Stanisławski, oprócz reżyserii, brał udział w przedstawieniach jako aktor Wujek Vania, Wyimaginowany pacjent, Miesiąc w terenie, Juliusz Cezar, Trzy siostry Y Otello. We wszystkich tych pracach tłumacz wykazał się wielkim mistrzostwem technicznym. Ponadto jako reżyser wykazał się ogromną umiejętnością znajdowania rozwiązań każdego rodzaju problemów..
Oprócz pracy w Teatrze Artystycznym Stanisławski wykonywał ważną pracę pedagogiczną. Zwieńczeniem tej pracy byłoby stworzenie „metody działań fizycznych”, która przeszła do historii jako „metoda stanisławska”.
Podczas wakacji w Finlandii w 1906 roku dramaturg spędzał czas na pisaniu szkicu podręcznika aktorskiego. Cztery lata później wziął roczną przerwę i przeniósł się do Włoch, aby obserwować styl aktorski Tommaso Salviniego i Eleanory Duse, których naturalny sposób gry zainspirował niektóre z jego teorii..
Początkowo metody, które starał się narzucić Stanisławski, nie zostały dobrze przyjęte przez aktorów, nawet w Teatrze Artystycznym. Nawet po pokazaniu jego skuteczności w dwóch produkcjach, Mała wioska Y Miesiąc w terenie, większość tłumaczy nie wykazała zainteresowania.
Ryzyko odejścia Stanisławskiego z Teatru Sztuki z powodu odrzucenia jego pomysłów skłoniło Niemirowicza-Danczenkę do wyrażenia zgody na przekształcenie jego metody w oficjalny sposób pracy zespołu..
Po tym zwycięstwie Stanisławski opracował różne systemy nauczania swojej metody. Wiedząc, że najbardziej uznani aktorzy są temu przeciwni, dramaturg powierzył te studia młodszym pokoleniom. Pierwszym miejscem, w którym nauczył się jego systemu aktorskiego, było Pierwsze Studio.
Rewolucja rosyjska 1917 roku przerwała na pewien czas występy Teatru Artystycznego. Początkowo nowy rząd uważał ją za instytucję reprezentującą epokę carską.
Jednak już w 1922 roku firma otrzymała pozwolenie na dwuletnie tournée po Paryżu i Stanach Zjednoczonych, w obu krajach prezentowane przez Stanisławskiego prace zostały przyjęte z dużym powodzeniem. Ponadto reżyser teatralny Richard Bolesławski, który mieszkał w Stanach Zjednoczonych, zwrócił się o pozwolenie na prowadzenie zajęć z metody w tym kraju. Wśród jego uczniów był Lee Strasberg.
Po powrocie do Związku Radzieckiego Stanisławski stał się całkowicie odpowiedzialny za firmę, ponieważ Nemirovich-Dánchenko był w trasie poza granicami kraju. Sytuacja ta trwała do 1925 roku, okresu, który Stanisławski wykorzystał, aby nadać Teatrowi Artystyczny nowy impet i przystosować go do nowej sowieckiej rzeczywistości..
W 1928 roku, w pełni wykorzystując jego metodę, obchodzono 30-lecie Teatru Artystycznego. Podczas uroczystości Stanisławski na scenie dostał zawału serca. Jego dotkliwość oznaczała nie tylko koniec kariery aktorskiej, ale także zmusiła go do spędzenia dwóch lat na rekonwalescencji we Francji i Niemczech..
Nie oznaczało to jednak, że przestał pracować. Stanisławski wykorzystał ten okres do napisania jednej ze swoich książek: Aktor pracuje nad sobą.
Po powrocie do Rosji w 1933 r. Dramaturg pracował prawie całkowicie z domu: kontynuował pisanie książki, odbywając próby z aktorami do nowych przedstawień, a od 1935 r. Uczył młodych reżyserów i aktorów w Teatrze Bolszoj..
Konstantin Stanisławski zmarł 7 sierpnia 1938 r. W Moskwie. Jednak jego metoda była nadal nauczana w różnych częściach świata.
Stanisławski uważany jest za jedną z kluczowych postaci teatru uniwersalnego. Jego głównym wkładem była metoda działania, którą stworzył po przeanalizowaniu dostrzeżonych błędów. Jego system był używany nie tylko w świecie teatru, ale nadal jest powszechny wśród aktorów filmowych..
Klucz do metody Stanisławskiego można wyciągnąć z jego własnych słów. Dlatego dramaturg powtarzał kluczową myśl: „Nie ma małych przedstawień, tylko mali aktorzy”.
Stamtąd sformułował siedem pytań, które powinny pomóc aktorom zrozumieć ich bohaterów, a także ich motywacje: Kim jestem? Gdzie jestem? Która godzina? Czego chcę? Ponieważ tego chcę? Jak zdobędę to, czego chcę? i co muszę przezwyciężyć, aby dostać to, czego chcę?.
Chociaż talent Stanisławskiego jako aktora i reżysera był w jego czasach powszechnie uznawany, jego główny wkład w świat teatru tkwi w nauczaniu. Dramaturg jako pierwszy stworzył system, który ustrukturyzował kroki, które wykonawca musiał wykonać, aby ulepszyć swoje techniki aktorskie.
Dla Stanisławskiego ważne było, aby aktorzy i aktorki otrzymali te nauki, aby teatr mógł ewoluować i odnawiać się.
Stanisławski, zanim rozwinął swoją metodę, przez lata studiował ówczesne techniki aktorskie. Analizy te, zebrane w ich zeszytach, same w sobie można uznać za bardzo ważny wkład..
W 1906 roku dramaturg przeszedł poważny kryzys osobisty. Tak więc przez osiem lat pracował prawie bez odpoczynku, jedna z jego bliskich przyjaciół, Savva Morózov, popełniła samobójstwo, a Czechow zmarł..
W konsekwencji Stanisławski przestał czuć się aktorem. Według niego jego występy stały się mechaniczne, z dużą ilością techniki, ale bez wewnętrznych uczuć. Ostatecznie pomyślałem, że nie mam nic do przekazania widzom.
Tego samego lata zdecydowała się pojechać na wakacje do Finlandii, mając wszystkie zeszyty, które pisała, odkąd skończyła 14 lat. W tym okresie zaczął pisać swój projekt podręcznika działania. To, co było zalążkiem jego metody, było jednocześnie dogłębną analizą praktyki interpretacyjnej..
Celem Stanisławskiego było zaoferowanie aktorowi systemu, który pozwoliłby mu maksymalnie wykorzystać jego kreatywność. Chodziło o przestrzeganie praw „sztuki emocjonalnej”, tak aby każdy wykonawca osiągnął poziom, który, jak wówczas rozumiano, był zarezerwowany tylko dla geniuszy w minutach maksymalnej inspiracji..
Tak zwana metoda Stanisławskiego starała się dostarczyć naukową teorię performansu. W nim ostateczny wynik pracy twórczej należy odłożyć na bok i położyć cały nacisk na przyczyny, które powodują ten rezultat.
Tak więc aktor czy aktorka nie powinni ograniczać się do „odgrywania” swojej roli, ale raczej muszą „stać się” swoją postacią, żyjąc swoimi pasjami i uczuciami..
Z pomocą reżysera, w razie potrzeby, aktor musi bardzo jasno określić główny temat sztuki. Stamtąd proponuje cel ideologiczny i twórczy, zwany przez Stanisławskiego „super-celem”. Za pomocą tzw. Techniki emocji aktor musi pokazać widzom autentyczne, wiarygodne i autentyczne uczucia.
Metoda zaleca również serię ćwiczeń, aby aktor mógł wyrazić i przeżyć emocje swojej postaci. Ćwiczenia te mają na celu zwiększenie zdolności do improwizacji, wyobraźni, reagowania na wszelkie nieprzewidziane sytuacje oraz jasności w wyrażaniu siebie werbalnie..
Mając już rozwinięty system, Stanisławski promował w latach 1912–1924 stworzenie serii studiów, w których kształciłyby się młode aktorki i reżysery. W pierwszej z nich, jak sama nazwa wskazuje, była to Pierwsza Pracownia.
Wśród uczniów wyróżniali się Michaił Czechow, Yevgueni Vajtángov i Ryszard Bolesławski. Ten ostatni był tym, który był odpowiedzialny za rozpowszechnianie metody w całych Stanach Zjednoczonych..
Jednym z uczniów Bolesławskiego w Stanach Zjednoczonych był Lee Strasberg, który od 1947 roku kierował Studiem Aktorskim, bodaj najsłynniejszą szkołą aktorską na świecie. Przeszli przez nią między innymi aktorzy i aktorki, tacy jak Anne Bancroft, Marlon Brando, James Dean, Bradley Cooper, Robert de Niro, Al Pacino i Paul Newman..
Stanisławski spędził ostatnie lata życia, kończąc badania nad interpretacją i publikując wyniki. Jego pierwsza książka była Moje życie w sztuce (1924) i drugi Aktor przygotowuje się (1936). Po jego śmierci, w 1938 roku, ukazała się jego ostatnia książka: Praca aktora nad postacią.
Praca ta jest autobiograficzną relacją samego Stanisławskiego. Początkowo było to zamówienie, które otrzymał podczas tournee po Stanach Zjednoczonych z Moskiewskim Teatrem Artystycznym..
Praca ukazała się po raz pierwszy w Bostonie w 1924 roku. Później Stanisławski poprawił tekst i opublikował go w swoim rodzinnym kraju. Książka składa się z czterech części: Artystyczne dzieciństwo; Młodzież artystyczna; Artystyczne dorastanie i artystyczna dorosłość.
Praca aktora nad sobą w procesie twórczym doświadczenia taki tytuł wybrał Stanisławski, kiedy zaczął pisać tę książkę w 1909 roku. Praca, o skróconej nazwie, ujrzała światło dopiero po śmierci autora, trzydzieści lat po tym, jak zaczął ją pisać.
Tą książką Stanisławski próbował zamknąć swoją trylogię o pedagogice teatru. Z tego powodu tekst precyzuje niektóre argumenty przedstawione już w dwóch poprzednich pracach i wyjaśnia je praktycznymi przykładami..
Te przykłady pochodzą z trzech prac, które wyreżyserował w czasie pobytu w Moskiewskim Teatrze Artystycznym: Nieszczęście bycia sprytnym Aleksandra Gribojedowa, Otello przez Williama Szekspira i Inspektor Nikolai V. Gógol.
Jeszcze bez komentarzy