Francisco Jose de Caldas (1768-1816) był kolumbijskim naukowcem, geografem, botanikiem, astronomem, przyrodnikiem, dziennikarzem i inżynierem wojskowym. Ten wszechstronny człowiek wyróżniał się także uczestnictwem w procesie niepodległościowym Nowej Granady.
Jako naukowiec Caldas był wybitny. Jego znajomość matematyki, astronomii i fizyki dała mu przydomek „Mądry”. Jednym z największych wkładów, jakie ta wybitna postać wniosła do nauki, było wynalezienie hipsometru, urządzenia przeznaczonego do pomiaru wysokości miejsc.
Intelektualista miał wybitny udział w Królewskiej Ekspedycji Botanicznej w 1805 roku, prowadzonej przez José Celestino Mutisa. Ich badania posłużyły do ustalenia wykorzystania znalezionych materiałów. Caldas był pierwszym dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego w Bogocie i opublikował kilka artykułów o treści naukowej i geograficznej.
Indeks artykułów
Francisco José de Caldas y Tenorio urodził się 4 października 1768 roku w mieście Popayán w departamencie Cauca w Kolumbii. Pochodził z rodziny pochodzenia hiszpańskiego, wykształconego i posiadającego dobrą pozycję społeczno-ekonomiczną. Jego rodzicami byli José de Caldas i Vicenta Tenorio.
Caldas uczęszczał na pierwsze lata studiów do instytucji miasta, w którym się urodził, między innymi w Popayán Seminary School. W dzieciństwie rozbudził swój gust i umiejętność rozumienia nauki. Aby zadowolić swoich rodziców, w wieku dwudziestu lat wyjechał do Bogoty, aby studiować prawo na Universidad del Rosario..
Młody Francisco José de Caldas powrócił do Popayán po ukończeniu studiów uniwersyteckich. Tam poświęcił się pracy w firmach rodzinnych i samodzielnie studiował matematykę, fizykę, astronomię i botanikę..
W tym czasie Caldas przeczytał prace badaczy Charlesa de La Condamine i jezuickiego księdza Josepha Gumilli.
Pierwsze badania Caldasa miały miejsce w Popayán, w regionach w pobliżu tego miasta oraz w Ekwadorze. Podczas swoich podróży jako kupiec po tych obszarach wykorzystywał okazję do studiowania geografii, astronomii, wysokości, szerokości geograficznej i archeologii miast, które odwiedził, aby poszerzyć swoją wiedzę naukową i skorygować ustalone dane..
W tym czasie naukowiec nie dysponował niezbędnymi narzędziami do prowadzenia wszystkich swoich badań, ale to go nie powstrzymało. Jego inteligencja i pomysłowość pozwoliły mu stworzyć własne narzędzia pracy, takie jak: gnomon do mierzenia czasu przy pomocy słońca; i hipsometr do pomiaru wysokości tych miejsc.
Francisco José de Caldas poświęcił się handlowi między 1793 a 1801 rokiem, jednocześnie dokonując rozwoju naukowego. Jednak przerwał swoją pracę astronomiczną, ponieważ nie miał wystarczających środków na badania. Powyższe skłoniło go do skupienia się na botanice.
Później Ignacio de Pombo (jego partner biznesowy) skontaktował go z José Celestino Mutisem, odpowiedzialnym za Królewską Ekspedycję Botaniczną. Z rozmów z Mutisem zrodziła się jego ciekawość dotycząca rośliny chinowca i zaczął wypytywać o jej zalety..
Badania Caldasa w tej sprawie uzupełniały badania José Celestino.
Caldas odbył podróż do Quito (Ekwador) w 1801 roku, aby poszerzyć swoje badania botaniczne. W tym czasie spotkał niemieckiego ekspedycję Aleksandra Von Humboldta, który był zdumiony jego naukowym talentem.
Początkowo Humboldt rozważał zabranie go w podróż do Ameryki, ale później Humboldt wycofał się i wybrał syna markiza de Selvalegre. Młody naukowiec pozostał w Quito i dokonał kilku obserwacji środowiska, które doprowadziły go do opublikowania w 1801 roku tekstu „Prawdziwa wysokość wzgórza Guadalupe”..
Intensywne badania Caldasa zaowocowały pracami Wycieczka z Quito nad brzeg Oceanu Spokojnego przez Malbucho Y Podróż do serca Barnuevo. Stało się to trzy lata po ich ciężkiej pracy.
Francisco José de Caldas dołączył do Królewskiej Ekspedycji Botanicznej kierowanej przez José Celestino Mutisa w 1805 roku i został mianowany dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego w tym samym roku decyzją Mutisa. Zwiedził regiony Guáitara, Chota, Pasto, Quilichao, Cali, Popayán, Guanacas i Neiva.
Praca Caldasa w tej wyprawie zaowocowała dwoma opisowymi tomami o mieszkańcach tych terenów, ich zwyczajach i problemach. Zbierał również informacje o roślinach i ich leczniczych właściwościach, rolnictwie, surowcach mineralnych, chorobach oraz wiedzę literacką.
Śmierć Mutisa w 1808 r. Zmieniła dynamikę Królewskiej Ekspedycji, a obserwatorium było miejscem spotkań w celu omówienia niepodległości Nowej Granady. To zmotywowało Caldasa do stworzenia Tygodnik Nowego Królestwa Granady w 1808 r., który krążył przez dwa lata.
W tym drukowanym medium publikowano artykuły związane z polityką, kulturą i nauką. Tam Caldas opublikował kilka artykułów, z których najbardziej znane to „Stan geografii Wicekrólestwa Santa Fe de Bogota w odniesieniu do gospodarki i handlu” oraz „O wpływie klimatu na zorganizowane istoty”.
Caldas był związany z procesem wolności w Nowej Granadzie. Po ogłoszeniu niepodległości w 1810 roku zaproponował zorganizowanie rady rządowej, która miałaby przyjąć króla Fernanda VII. W tym samym roku poślubił Marię Manuelę Barona.
Francisco José de Caldas służył jako kapitan Korpusu Inżynierów w 1811 roku, po mianowaniu go przez prezydenta Nowej Granady Antonio Nariño. Rok później otrzymał stopień podpułkownika i zignorował autorytet Nariño, składając swój podpis na oficjalnym protokole.
Sprzeciw Caldasa wobec Nariño doprowadził go do walki z nim w 1813 roku, ale jego drużyna została pokonana. Dlatego Francisco José udał się do Antioquia w obawie przed atakiem. W tym mieście sprawował zarządzanie fabrykami i inżynierią uzbrojenia.
Następnie Caldas był odpowiedzialny za budowę budynków nad rzeką Cauca, a także założył firmę strzelecką i prochową w latach 1813-1814..
W tym samym czasie Caldas utworzył pierwszą Akademię Inżynierów w Medellín, aw 1815 r. Prezydent Camilo Torres y Tenorio (jego kuzyn) zlecił mu różne zadania, w tym zaprojektowanie Atlasu Nowej Granady..
Ostatnie lata życia Caldasa były poświęcone nauce i botanice. Odważył się zająć polityką i wojskiem, po kilku posadach na tych terenach służył w armii północnej i był zaskoczony inwazją Hiszpanów, którzy oparli się utracie podbitych terytoriów..
Jakiś czas później został aresztowany i przedstawiony namiestnikowi Juanowi Sámano. Zabrali go do Bogoty i rozpoczęli przeciwko niemu proces. Francisco José de Caldas został skazany 28 października 1816 r., A następnego dnia został rozstrzelany w Santa Fe wraz z innymi osobistościami, takimi jak José Miguel Montalvo, Miguel Buch i Francisco Antonio Ulloa..
Wkład Francisco José de Caldasa w naukę był ważny, pomimo ograniczeń czasu, w jakim je prowadził. Intelektualista skupił się na podniesieniu potrzeby znajomości etnografii i geografii Ameryki w celu odnalezienia dróg wolności..
Niektóre z jego prac naukowych dotyczyły wysokości i jej wpływu na temperaturę, w której gotowała się woda destylowana. Doszedł do wniosku, że im wyższa wysokość, tym niższy punkt wrzenia. Do tych badań wynalazł instrument zwany hipsometrem.
Chociaż Caldas został nazwany pierwszym kolumbijskim naukowcem, jego największy wkład miał miejsce w obszarze geograficznym. Opowiadał się za utworzeniem karty geograficznej w celu ograniczenia terytoriów, a tym samym ułatwienia handlu i suwerenności ziemskiej.
Naukowiec ujawnił korzyści płynące z ekosystemów Nowej Granady w celu promowania ich rozwoju. Z drugiej strony bronił położenia geograficznego Ameryki, jej obywateli i krajobrazów. Francisco José opracował również kilka map, na których podkreślił różnorodność terenów hodowlanych i rolniczych..
Praca Caldasa w botanice była ściśle związana z Królewską Ekspedycją José Celestino Mutisa. Wycieczki, które odbył po Nueva Granada, pozwoliły mu określić różnorodność nasion i roślin typowych dla tego regionu, ich użyteczność, wartość handlową i właściwości lecznicze. To wpłynęło na ówczesny handel.
Literacki wkład Francisco José de Caldasa wiązał się ze znaczeniem zdobywania wiedzy dla docenienia wolności i tożsamości narodowej. Chociaż bronił tradycji amerykańskich, uważał za stosowne przyłączenie się do zaawansowanego myślenia intelektualistów kontynentu europejskiego..
Caldas wiedział, jak przekazać swoją myśl naukową i polityczną poprzez literaturę od powstania Tygodnik Nowego Królestwa Granady. To położyło podwaliny pod wolność słowa i idei dla narodu, który był u progu wolności. Opublikował także swoje najważniejsze teksty naukowe.
- „Prawdziwa wysokość Cerro de Guadalupe” (1801). Artykuł opublikowany w gazecie Ciekawa i komercyjna poczta.
- Wycieczka z Quito nad brzeg Oceanu Spokojnego przez Malbucho (1804).
- Podróż do serca Barnuevo (1804).
- Tygodnik Nowego Królestwa Granady (1808). Założyciel
- „Stan geograficzny Wicekrólestwa Santa Fe de Bogota w odniesieniu do gospodarki i handlu”. Artykuł opublikowany w Tygodnik Nowego Królestwa Granady (1808).
- „O wpływie klimatu na byty zorganizowane”. Opublikowano w gazecie Tygodnik Nowego Królestwa Granady (1808–1810).
- Dziennik polityczny Santa Fe (1810). Był dyrektorem tego medium drukowanego.
- Almanach Zjednoczonych Prowincji Nowego Królestwa Granady (1812).
Było to jedno z najważniejszych badań przeprowadzonych przez Francisco José de Caldasa, które zostało opublikowane w Tygodnik Nowego Królestwa Granady w 1808 r. w dostawach od 1 do 7. Głównym tematem było geograficzne wytyczenie granic Nowego Królestwa Granady.
Caldas został poproszony o opisanie systemu górskiego, rzek, wybrzeża, klimatu, flory i fauny, a także właściwości gleby. Naukowiec wyjaśnił również korzyści płynące z położenia geograficznego terytorium Nowej Granady w stosunku do rozwoju handlu.
„El Cauca rodzi się w południe z wulkanu Coconucos na 2 ° borealnej szerokości geograficznej; wije się po zamarzniętych równinach Paletary, zanurza się wśród stromych skał i majestatycznie wypływa, by nawodnić malowniczą okolicę w pobliżu Popayán: potem zawraca swój bieg na północ, nawadnia rozległą dolinę Cali, przechodzi przez Arma, Antioquia i dołącza do Magdaleny w Tacaloa… ”.
To pismo od Caldasa zostało opublikowane w 1808 r. W Tygodnik Nowego Królestwa Granady w publikacjach numerowanych od dwudziestu do trzydziestu. Treść pracy dotyczyła wpływu klimatu na rozwój człowieka i innych istot żywych.
Naukowiec zdefiniował klimat i strukturę ludzkiego ciała. Dla niego klimat i pożywienie nie determinowały w całości zachowania człowieka, uważał jednak, że ciało ludzkie podlega prawom materii. W przypadku Caldasa umysł, ciało i duch były połączone.
„Przez klimat rozumiem nie tylko stopień upałów i zimna w każdym regionie, ale także ładunek elektryczny, ilość tlenu, ciśnienie atmosferyczne, obfitość rzek i jezior, układ gór, dżungli i pastwisk ...
„... Siła wszystkich tych potężnych agentów natury na żywe istoty, połączona w jakikolwiek sposób iw różnych proporcjach, jest tym, co nazywam wpływem pogody ...
„Materiały, które człowiek czerpie z królestwa zwierząt i roślin, wraz z palącymi się lub pysznymi napojami, łatwość lub powolność ich przyswajania przez trawienie ... to jest to, co nazywam napływem pożywienia”.
Jeszcze bez komentarzy