Plik hematopoeza to proces powstawania i rozwoju krwinek, w szczególności elementów, które ją tworzą: erytrocytów, leukocytów i płytek krwi.
Obszar lub organ odpowiedzialny za hematopoezę różni się w zależności od etapu rozwoju, czy jest to zarodek, płód, osoba dorosła itp. Ogólnie wyróżnia się trzy fazy tego procesu: mezoblastyczną, wątrobową i rdzeniastą, zwaną również mieloidalną..
Hematopoeza rozpoczyna się w pierwszych tygodniach życia zarodka i zachodzi w woreczku żółtkowym. Następnie wątroba przejmuje wiodącą rolę i będzie miejscem hematopoezy aż do narodzin dziecka. W czasie ciąży inne narządy mogą być również zaangażowane w proces, takie jak śledziona, węzły chłonne i grasica..
W chwili urodzenia większość tego procesu zachodzi w szpiku kostnym. W pierwszych latach życia występuje „zjawisko centralizacji” lub prawo Newmana. To prawo opisuje, w jaki sposób szpik krwiotwórczy jest ograniczony do szkieletu i końców długich kości..
Indeks artykułów
Krwinki żyją bardzo krótko, średnio kilka dni lub nawet miesięcy. Ten czas jest stosunkowo krótki, więc komórki krwi muszą być stale produkowane..
U zdrowej osoby dorosłej produkcja może osiągnąć około 200 miliardów erytrocytów i 70 miliardów neutrofili. Ta masowa produkcja odbywa się (u dorosłych) w szpiku kostnym i nazywa się hematopoezą. Termin pochodzi od korzeni hemat, co znaczy krew i poiesis co oznacza szkolenie.
Prekursory limfocytów również pochodzą ze szpiku kostnego. Jednak pierwiastki te niemal natychmiast opuszczają dany obszar i migrują do grasicy, gdzie przeprowadzają proces dojrzewania - zwany limfopoezą..
Podobnie istnieją terminy opisujące indywidualnie tworzenie się elementów krwi: erytropoeza dla erytrocytów i trombopoeza dla płytek krwi..
Powodzenie hematopoezy zależy głównie od dostępności niezbędnych elementów, które działają jako kofaktory w niezbędnych procesach, takich jak produkcja białek i kwasów nukleinowych. Wśród tych odżywek znajdziemy między innymi witaminy B6, B12, kwas foliowy, żelazo.
Historycznie uważano, że cały proces hematopoezy zachodził w wysepkach krwi pozazarodkowej mezodermy w woreczku żółtkowym..
Dziś wiadomo, że na tym obszarze rozwijają się tylko erytroblasty i że hematopoetyczne komórki macierzyste lub komórki macierzyste powstają w źródle w pobliżu aorty.
W ten sposób pierwsze oznaki hematopoezy można prześledzić w mezenchymie woreczka żółtkowego i szypułce fiksacyjnej..
Komórki macierzyste zlokalizowane są w okolicy wątroby, mniej więcej w piątym tygodniu ciąży. Proces jest przejściowy i kończy się między szóstym a ósmym tygodniem ciąży.
Od czwartego i piątego tygodnia ciąży w tkance wątroby rozwijającego się płodu zaczynają pojawiać się erytroblasty, granulocyty i monocyty..
Wątroba jest głównym organem hematopoezy podczas życia płodu i udaje jej się utrzymać swoją aktywność do pierwszych tygodni po urodzeniu dziecka.
W trzecim miesiącu rozwoju zarodka w wątrobie dochodzi do szczytów aktywności erytropoezy i granulopoezy. Pod koniec tego krótkiego etapu te prymitywne komórki znikają w całości.
U dorosłych hematopoeza w wątrobie może zostać ponownie aktywowana i mówimy o hematopoezy pozaszpikowej.
Aby to zjawisko wystąpiło, organizm musi stawić czoła pewnym patologiom i przeciwnościom, takim jak wrodzone anemie hemolityczne czy zespoły mieloproliferacyjne. W tych przypadkach wyjątkowej potrzeby zarówno wątroba, jak i naczynie mogą powrócić do swojej funkcji krwiotwórczej.
Następnie dochodzi do rozwoju megakariocytów wraz z aktywnością erytropoezy, granulopoezy i limfopoezy w śledzionie. Aktywność hematopoetyczną wykrywa się również w węzłach chłonnych i grasicy, ale w mniejszym stopniu.
Obserwuje się stopniowy spadek aktywności śledziony, co prowadzi do zakończenia granulopoezy. U płodu grasica jest pierwszym narządem, który jest częścią układu limfatycznego, który się rozwija.
U niektórych gatunków ssaków tworzenie się krwinek w śledzionie można wykazać przez całe życie osobnika.
Około piątego miesiąca rozwoju wysepki znajdujące się w komórkach mezenchymalnych zaczynają wytwarzać krwinki wszystkich typów.
Produkcja kręgosłupa rozpoczyna się od kostnienia i rozwoju szpiku kostnego. Pierwszą kością wykazującą aktywność hematopoetyczną kręgosłupa jest obojczyk, po którym następuje szybkie kostnienie pozostałych elementów szkieletu..
W szpiku kostnym obserwuje się zwiększoną aktywność, tworząc wyjątkowo hiperplastyczny czerwony szpik. W połowie szóstego miesiąca rdzeń staje się głównym miejscem hematopoezy.
U zwierząt czerwony szpik kostny lub szpik krwiotwórczy jest odpowiedzialny za produkcję elementów krwi.
Znajduje się w płaskich kościach czaszki, mostka i żeber. W kościach dłuższych czerwony szpik kostny jest ograniczony do kończyn.
Istnieje inny rodzaj szpiku, który nie jest tak ważny biologicznie, ponieważ nie bierze udziału w produkcji elementów krwi, zwany żółtym szpikiem kostnym. Nazywa się go żółtym ze względu na wysoką zawartość tłuszczu.
W razie potrzeby żółty szpik kostny może przekształcić się w czerwony szpik kostny i zwiększyć produkcję elementów krwi.
Obejmuje serię komórek dojrzewania, z których każda kończy się tworzeniem różnych składników komórkowych, czy to erytrocytów, granulocytów, monocytów i płytek krwi, w odpowiednich seriach.
Ta pierwsza linia prowadzi do powstania erytrocytów, zwanych również krwinkami czerwonymi. Proces charakteryzuje się kilkoma zdarzeniami, takimi jak synteza białka hemoglobiny - barwnika oddechowego odpowiedzialnego za transport tlenu i odpowiedzialnego za charakterystyczny czerwony kolor krwi.
To ostatnie zjawisko zależy od erytropoetyny, której towarzyszy zwiększona kwasochłonność komórkowa, utrata jądra oraz zanik organelli i przedziałów cytoplazmatycznych..
Pamiętajmy, że jedną z najbardziej godnych uwagi cech erytrocytów jest brak organelli, w tym jądra. Innymi słowy, czerwone krwinki to komórkowe „worki” z hemoglobiną w środku..
Proces różnicowania szeregu erytropoetycznego wymaga przeprowadzenia szeregu czynników stymulujących.
Proces dojrzewania tej serii prowadzi do powstania granulocytów, które dzielą się na neutrofile, eozynofile, bazofile, komórki tuczne i monocyty..
Serię charakteryzuje wspólna komórka progenitorowa zwana jednostką tworzącą kolonie granulomonocytów. Różni się od wymienionych powyżej typów komórek (granulocyty obojętnochłonne, eozynofile, bazofile, komórki tuczne i monocyty).
Jednostki tworzące kolonie granulocytów i jednostki tworzące kolonie monocytarne pochodzą z jednostki tworzącej kolonie granulomonocytów. Z pierwszego pochodzą granulocyty obojętnochłonne, eozynofile i bazofile..
Celem tej serii jest tworzenie płytek krwi. Płytki krwi to elementy komórkowe o nieregularnym kształcie, pozbawione jądra, które biorą udział w procesach krzepnięcia krwi.
Liczba płytek krwi musi być optymalna, ponieważ wszelkie nierówności mają negatywne konsekwencje. Mała liczba płytek krwi oznacza duże krwawienie, podczas gdy bardzo duża liczba może prowadzić do incydentów zakrzepowych z powodu tworzenia się skrzepów, które zatykają naczynia..
Pierwszym rozpoznanym prekursorem płytek krwi jest megakarioblast. Następnie nazywa się megakariocytem, z którego można wyróżnić kilka form.
Następnym etapem jest promegakariocyt, komórka większa niż poprzednia. Staje się megakariocytem, dużą komórką z wieloma zestawami chromosomów. Płytki krwi powstają w wyniku fragmentacji tej dużej komórki.
Głównym hormonem regulującym zakrzepicę jest trombopoetyna. Odpowiada za regulację i stymulację różnicowania megakariocytów, a następnie ich fragmentację.
Erytropoetyna bierze również udział w regulacji, dzięki swojemu podobieństwu strukturalnemu do wspomnianego hormonu. Mamy też IL-3, CSF i IL-11.
Hematopoeza to fizjologiczny proces, który jest ściśle regulowany przez szereg mechanizmów hormonalnych.
Pierwszym z nich jest kontrola w produkcji szeregu cytozyn, których zadaniem jest stymulacja szpiku kostnego. Są one generowane głównie w komórkach zrębu.
Innym mechanizmem, który występuje równolegle do poprzedniego, jest kontrola produkcji cytozyn, które stymulują szpik.
Trzeci mechanizm polega na regulacji ekspresji receptorów dla tych cytozyn, zarówno w komórkach pluripotencjalnych, jak i tych, które są już w trakcie dojrzewania..
Wreszcie istnieje kontrola na poziomie apoptozy lub zaprogramowanej śmierci komórki. To zdarzenie można stymulować i eliminować pewne populacje komórek.
Jeszcze bez komentarzy