Jean-François Lyotard (1924-1998) był wybitnym francuskim socjologiem i filozofem. Charakteryzował się interdyscyplinarną wiedzą, jego prace obejmowały bardzo różnorodne tematy, takie jak sztuka postmodernistyczna i nowoczesna, muzyka, krytyka, komunikacja, epistemologia, literatura, a nawet kino..
Jednym z głównych wkładów Lyotarda była jego koncepcja ponowoczesności. Dla autora postmodernizm był formą myślenia pozbawioną kryteriów i form. Podobnie Lyotard ustalił, że postmodernistyczna kondycja wyznacza stan kultury po tym, jak wpłynęły na nią przemiany naukowe i technologiczne, jakie nastąpiły w XIX wieku..
Ponadto Lyotard argumentował, że myśl postmodernistyczna powstała w wyniku trzech wielkich niepowodzeń w historii człowieka: demokratycznej polityki rewolucji francuskiej, poszukiwania poprawy ekonomicznej i marksizmu (chociaż autor był szczególnie pod wpływem Karola Marksa, który przeprowadził swój pierwszy studia).
Podobnie francuski socjolog również stwierdził, że ponowoczesność charakteryzuje się brakiem wiary w meta-historie, które kształtowały ludzkość w całej jej historii..
Meta-historie można zdefiniować jako te narracje, które pełnią funkcję legitymizacyjną, takie jak idea wzbogacenia społeczeństw poprzez postęp lub fundamenty chrześcijaństwa.
Można zatem stwierdzić, że myśl postmodernistyczna podważa wszystkie twierdzenia, które na przestrzeni dziejów były traktowane jako prawdy absolutne (lub legitymizujące, jak twierdzi Lyotard)..
Indeks artykułów
Jean-François Lyotard urodził się 10 sierpnia 1924 roku w Wersalu. Jego rodzicami byli Madeleine Cavalli i Jean-Pierre Lyotard, którzy pracowali w sprzedaży. Ukończył pierwsze studia w Lycée Buffon i Lycée Louis le Grand, obu instytucjach zlokalizowanych w Paryżu..
Jako dziecko interesował się wieloma dyscyplinami. Najpierw chciał być artystą, potem historykiem, a nawet dominikaninem. Jego największym pragnieniem było zostać pisarzem, jednak porzucił to marzenie po opublikowaniu powieści fabularnej, która nie odniosła dużego sukcesu (powieść ta została opublikowana, gdy Lyotard miał zaledwie 15 lat)..
Następnie rozpoczął studia filozoficzne na Sorbonie. Jednak jego studia przerwał wybuch II wojny światowej. W tym okresie filozof musiał uczestniczyć jako ochotnik pomocniczy w armii francuskiej; działał nawet podczas wyzwolenia Paryża w 1944 roku.
Dewastacja, jakiej autor doświadczył we własnym ciele, zmotywowała go do studiowania idei socjalistycznych, stając się pobożnym marksistą. Następnie mógł ukończyć studia uniwersyteckie w 1947 roku.
Na tym pierwszym etapie akademickim Lyotard rozwijał swoją myśl w ramach krytycznego marksizmu. Ponadto był szczególnie zainteresowany fenomenologią, co skłoniło go do opublikowania swojej pierwszej krytycznej książki na temat tego trendu w 1954 roku.
Począwszy od 1960 roku Jean-François odszedł od idei marksistowskich i poświęcił się badaniu myśli postmodernistycznej. Interesował się także estetyką i psychoanalizą.
Jednym z jego najciekawszych badań była analiza malarstwa Paula Cézanne'a (1839-1906). Lyotard stwierdził, że twórczość tego malarza symbolizuje swobodny przepływ nieświadomych impulsów związanych z libido. W tej pracy filozof uwzględnił freudowską koncepcję sztuki.
W 1950 roku Lyotard rozpoczął pracę jako nauczyciel w Lycée de Constantine w Algierii. Później uzyskał doktorat w 1971 r. Na tym etapie zainteresował się algierską wojną o niepodległość, którą osobiście doświadczył, nauczając w tym kraju..
W 1948 roku poślubił swoją pierwszą żonę Andree May. Miał z nią dwoje dzieci: Laurence i Corinne. Później poślubił Dolores Djidzek w 1993 roku, z którym miał już syna o imieniu David w 1986..
W późniejszych latach Lyotard nadal pisał i publikował teksty na różne tematy. Jego głównym zainteresowaniem pozostawała jednak koncepcja ponowoczesności. Jego eseje pochodzą z tego okresu Wyjaśnienie dzieciom ponowoczesności, Bajki postmodernistyczne Y W stronę ponowoczesności.
Jean-François Lyotard zmarł 21 kwietnia 1998 r. W drodze do wygłoszenia wykładu na temat swojego tekstu Postmodernizm i teoria mediów. Uważa się, że zmarł na szybko postępującą białaczkę. Jego szczątki spoczywają na cmentarzu Père Lachaise w Paryżu.
Dla Jean-Francois Lyotarda postmodernizm jest konsekwencją niepowodzenia trzech znaczących koncepcji humanistycznych, które zostały wprowadzone do społeczności jako prawdy absolutne w ciągu ostatnich stuleci..
W pierwszym przypadku Lyotard wspomniał o liberalnej polityce zrodzonej podczas rewolucji francuskiej. Próbowano osiągnąć równe szanse w różnych obszarach, takich jak kultura i edukacja. Ten ideał nie zadziałał, ponieważ dzisiejsze społeczeństwa są manipulowane przez media komunikacyjne i władzę, wypierając wartości edukacyjne i wolność myśli..
Podobnie innym wielkim ideałem, który zawiódł według Lyotarda, było poszukiwanie poprawy ekonomicznej poprzez pracę. Autor stwierdził, że choć obecnie poziom życia jest wyższy niż kilkadziesiąt lat temu, to nie można udowodnić, że rozwój spowodował kryzys zatrudnienia lub zmienił strukturę sektorów społecznych..
Wreszcie trzecią porażką nowoczesności byłby marksizm, który stał się głównym pokarmem policji politycznej w krajach wschodnich, ale stracił wiarygodność na terytoriach zachodnich..
Dla Lyotarda niepowodzenie tych trzech ideałów powoduje, że społeczeństwa walczą między silną melancholią a pewnością, że te zasady nie są już przydatne ani wiarygodne..
Po stwierdzeniu, że postmodernizm nie wierzy w zasadność metahistorii, Lyotard zakwestionował zasadność wiedzy naukowej. Filozof odpowiedział na to pytanie, stwierdzając, że wiedza naukowa przestała pełnić hegemoniczną rolę w klasach narracyjnych..
Z tego powodu zarówno technologie, jak i nauka żywią się dziś językiem i zachowują jego znaczenie tak długo, jak długo pozostają we własnych granicach..
Podsumowując, Lyotard potwierdził, że nauka, choć wcześniej była pomyślana jako wiedza, która miała zdolność przekraczania subiektywności i przesądów, w naszych czasach nie ma już tej samej uniwersalnej ważności, jaką nadawano jej w przeszłości..
Jean François Lyotard często pisał o dyscyplinie estetycznej. Jedna z osobliwości tego autora polegała na tym, że propagował sztukę współczesną, mimo że uważał się za postmodernistycznego. Pisał jednak eseje o różnych współczesnych artystach, takich jak Wassily Kandinsky (1866-1944) i Marcel Duchamp (1887-1968)..
Jedną z koncepcji najczęściej używanych przez Lyotarda w materii estetycznej była idea wzniosłości. Pojęcie to składało się z przyjemnego niepokoju, z jakim człowiek boryka się podczas wizualizacji, na przykład, dzikiego krajobrazu. Ogólnie rzecz biorąc, pojęcie wzniosłości wiąże się ze zderzeniem dwóch pojęć: rozumu i wyobraźni..
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych tekstów Jean-Francois Lyotarda był Ekonomia libidinalna (1974), gdzie autor po raz pierwszy skrytykował punkt widzenia Karola Marksa. Dla autora klasa robotnicza należąca do XIX wieku nie zajęła świadomego stanowiska, ale raczej cieszyła się faktem uczestniczenia w industrializacji..
Według Lyotarda nastąpiło to za sprawą energii libidinalnej, która odnosi się do nieświadomych pragnień pojawiających się w świadomości i odpowiadających koncepcji libido z teorii psychoanalitycznych..
Poniżej znajdują się niektóre z najbardziej znanych zwrotów wypowiedzianych przez Jean-François Lyotarda:
- „Ani liberalizm ekonomiczny, ani polityczny, ani różne marksizmy nie wyszły bez szwanku z tych dwóch krwawych stuleci. Żaden z nich nie jest wolny od zarzutu popełnienia zbrodni przeciwko ludzkości ”(wyciąg Wyjaśnienie dzieciom ponowoczesności).
- „Wiedza naukowa jest rodzajem dyskursu” (zaczerpnięte z Stan ponowoczesny).
- „Stara zasada, że zdobywanie wiedzy jest nierozerwalnie związane z kształtowaniem ducha, a nawet osoby, upada i jeszcze bardziej wyjdzie z użycia” (zaczerpnięte z Stan ponowoczesny).
- „Musimy przyzwyczaić się do myślenia bez pleśni i kryteriów. To jest postmodernizm ”(powiedział podczas konferencji w Madrycie).
- „W chwili, gdy wiedza przestanie być celem samym w sobie, jej przekazywanie przestaje być wyłączną odpowiedzialnością naukowców i studentów” (wyciąg z Stan ponowoczesny).
- Różnica, opublikowany w 1983 roku.
- Stan ponowoczesny, od 1979r.
- Ekonomia libidinalna, opublikowany w 1974 roku.
- Mowa, figura, od 1971r.
- Wyjaśnienie dzieciom ponowoczesności, wyprodukowany w 1986 roku.
- Podpisano, Malraux. Biografia opublikowana w 1996 roku.
- Bajki postmodernistyczne, od 1996r.
- Po co filozofować?, od 1989.
- Spowiedź Augustyna, opublikowany w 1998 roku.
- Lekcje analizy wzniosłości, wyprodukowany w 1991 roku.
- Fenomenologia. Pierwsza praca autora, opublikowana w 1954 roku.
- Transformatory Duchampa, od 1977r.
Jeszcze bez komentarzy