Charakterystyka literatury perskiej, autorzy i dzieła

2978
Jonah Lester

Plik literatura perska nawiązuje do tradycji literackiej, która narodziła się w III wieku islamu (IX wne) wraz z odrodzeniem się języka perskiego jako medium literackiego.

Przez ponad tysiąc lat istniała jako żywa i niezwykle produktywna „tradycja”. I miał niezrównaną kontrolę nad wszystkimi działaniami na poziomie literatury edukowanej..

Pomnik Ferdowsiego, przedstawiciela literatury perskiej, w Teheranie

Jego normatywna siła była również widoczna w literaturach innych narodów muzułmańskich, które nie mówiły tym językiem, ale pozostawały pod silnym wpływem tej tradycji literackiej..

Nawet cywilizacje niemuzułmańskie - zwłaszcza Żydzi i Zoroastrianie - wiernie przestrzegali klasycznych zasad, gdy zajmowali się poezją perską o tematyce należącej do ich własnych tradycji religijnych..

Hegemonia systemu normatywnego klasycznej literatury perskiej została przełamana dopiero w XX wieku, kiedy wyłoniła się nowoczesna literatura perska, z całkiem inną tradycją, głęboko zakorzenioną w modelach zachodnich..

Pochodzenie literatury perskiej

Kultura perska ma swój początek w serii migracji skierowanych na płaskowyż irański, między Morzem Kaspijskim a Zatoką Perską. Udały się tam ludy Azji Mniejszej, południowej Rosji i Ukrainy..

Szacuje się, że jego literatura obejmuje okres kulturalny ponad 2500 lat. Jednak wielu dokumentów powstałych we wczesnych epokach (okres przedislamski) nie udało się odzyskać..

Jednak literatura perska miała duże rozpowszechnienie ze względu na ogrom imperium. W efekcie prace napisane w języku perskim można znaleźć w takich krajach jak Pakistan, Afganistan, Indie i inne kraje Azji Środkowej..

Charakterystyka

Literatura przedislamska perska

Aż do późnego okresu Sasanidów (226-651 n.e.) przedislamskie imperium perskie było przede wszystkim społeczeństwem niepisującym. W rezultacie jego literatura przez długi czas była zasadniczo tradycją ustną..

Na początku tego imperium pismo było używane w inskrypcjach królewskich lub do celów administracyjnych i ekonomicznych. Dlatego przez wieki był wyłącznym przywilejem skrybów lub duchowieństwa.

Dzieła z tego okresu to wiersze religijne i historie miłosne. Językiem kompozycji był aramejski i grecki.

Głównie ze względu na oralność literatury tego okresu przetrwało bardzo niewiele kompletnych dzieł o wartości literackiej..

Klasyczna literatura perska

Okres ten przypada na okres od IX do połowy XIX wieku. W tamtym okresie pojawienie się papieru i działalność pierwszych maszyn drukarskich sprzyjały powstawaniu pisanych dzieł literackich..

Innym czynnikiem w ewolucji literatury perskiej w tym okresie był podbój ich terytoriów przez Arabów. W przeciwieństwie do tego, co zwykle w tych przypadkach, język perski stał się językiem dworskim pierwszych księstw muzułmańskich..

Niemal całe pisanie w tym czasie przybrało formę poezji, chociaż niektóre doniosłe dzieła w prozie narracyjnej również pochodzą z tego okresu. Wśród nich są Aladyn, Ali Baba i czterdziestu złodziei, czy też marynarz Sinbad.

W ten sposób perscy historycy i postacie duchowe przekazali światu muzułmańskiemu pisma, niektóre z czasów przedislamskich. Obejmowały one, oprócz opowieści, historii, instrukcji moralnych i porad politycznych.

Pomimo rządów arabskich Persowie stali się biurokratami i skrybami imperium. W ten sposób stopniowo stawali się jego pisarze i poeci. Pisali po persku, ale także po grecku i arabsku.

Współczesna literatura perska

W XIX wieku literatura perska przeszła dramatyczną zmianę. Początek tej zmiany dał polityczna potrzeba ówczesnego rządu dostosowania literatury perskiej do postępu i modernizacji społeczeństwa..

Wielu krytyków literackich argumentowało, że poezja perska powinna odzwierciedlać realia kraju w okresie przejściowym. W konsekwencji rozpoczął się proces eksperymentowania z nową retoryką i strukturą leksykalno-semantyczną..

Podobnie wiele aspektów literatury zachodniej jest dostosowanych do potrzeb kultury irańskiej..

Nowi perscy autorzy tego okresu tworzą historie, które koncentrują się na fabule i akcji, a nie nastroju lub postaci..

Podobnie eksperymentuje się z różnymi podejściami, od realizmu i naturalizmu po surrealistyczną fantazję..  

Autorzy i prace

Hakim Abol-Qasem Ferdousí-e Tusí (Ferdousí) (935–1020)

Znany jest również jako „Pan Słowa”. Uważany jest za najważniejszego poetę w literaturze perskiej. Jest autorem nieśmiertelnej epopei pt shāhnāma lub Księga królów. To jest narodowe dzieło Persji (dzisiejszy Iran)

Abu Hamed Mohamed B. Abu Bakr Ebrahim (- 1221)

To był muzułmański perski mistyk i poeta. Jest uznawany za swoje arcydzieło Mantiq al Tayr (Język ptaków lub Konferencja ptaków). W tej pracy duszę ludzką porównuje się do ptaków.

Inne utwory w jego repertuarze to Diwan, grupa kwartetów pt Mukhtar-Nama, Moktar lub Mukhtar Nama (Książka do wyboru) i Tadhkirat al-Awliya lub Tazkirat al-Awliyā (Wspomnienie świętych).

Nezâmí-ye Ganŷaví (1141–1209)

Uważany jest za jednego z wielkich romantycznych epickich poetów literatury perskiej. Ich dziedzictwo kulturowe jest wysoko cenione we współczesnym Iranie, Afganistanie, Tadżykistanie i Azerbejdżanie. Cechą charakterystyczną jego twórczości był realistyczny i potoczny styl.

Z twórczości literackiej tego autora można przytoczyć Haft Paykar (siedem piękności), tragiczny romans zatytułowany Chosroes i Shirin Y Eskandar-nameh (Książka Aleksandra).

Forugh Farrojzad (1935-1967)

Forugh Farrojzad był irańskim poetą i reżyserem filmowym. Była też symbolem ruchu feministycznego w swoim kraju, należała do grupy renowatorów literatury XX wieku..

Farrojzad jest dobrze pamiętana ze swoich prac Jeniec, Ściana, Bunt, W innym świcie Y Wierzymy w początek mroźnego sezonu (praca pośmiertna opublikowana w 1974 r.) m.in..

Sadeq Hedayat (1903-1951)

Był to irański tłumacz, narrator, pisarz i poeta, który poświęcił swoje życie studiowaniu kultury zachodniej i historii swojego kraju.

Z jego pracy wyróżniają się Pochowany żywcem, Cień mongolski, Trzy krople krwi, Światłocień, Lord Vau Vau, Ślepa sowa, Bezpański pies, Madame alaviyeh, Gadać, Lord Haŷi Y Jutro, wśród innych tytułów.

Bibliografia

  1. De Bruijn, J.T.P. (Redaktor). (2008). Ogólne wprowadzenie do literatury perskiej. Londyn: IB Tauris.
  2. Centrum Studiów Irańskich. (s / f). Historia literatury perskiej. Zaczerpnięte z cfis.columbia.edu.
  3. De Bruijn, J.T.P. (14 grudnia 2015). Literatura perska. Zaczerpnięte z britannica.com.
  4. Iran Chamber Society. (s / f). Język i literatura perska. Krótka historia literatury perskiej. Zaczerpnięte z iranchamber.com.
  5. Huyse, P. (15 grudnia 2006). IRAN viii. Literatura perska. Zaczerpnięte z iranicaonline.org.
  6. Mirrazavi, F. (30 maja 2009). Literatura perska. Zaczerpnięte z iranreview.org.
  7. Mohammadi, K. (20 lipca 2011). 10 najlepszych irańskich książek Kamina Mohammadiego. Zaczerpnięte z theguardian.com.  
  8. Samadova, A. (19 października 2016). Siedem piękności Nizami Ganjavi. Zaczerpnięte z theculturetrip.com.
  9. Iran Chamber Society. (s / f). Język i literatura perska. Forough Farrokhzad. Najbardziej znana kobieta w historii literatury perskiej. Zaczerpnięte z iranchamber.com.

Jeszcze bez komentarzy