Oxalis pes-caprae Jest to wieloletnia roślina zielna uważana za chwast, należąca do rodziny Oxalidaceae. Powszechnie znany jako cytrusy, agrillo, kanarek, szczypiorek, podkłady, kwiat marzeń, matapan, koniczyna lub vinagrillo jest rodzimym ziołem Republiki Południowej Afryki.
Jest to pełzająca wieloletnia roślina zielna o wysokości 10 cm, z nisko rozgałęzionym, głębokim korzeniem pokrytym licznymi bulwami. Liście petiolate i trójlistkowe z płatkami w kształcie serca są jasnozielone i przedstawiają małe, rozrzucone brązowo-czarne plamki..
Jasnożółte pojedyncze lub podwójne kwiaty w kształcie dzwonu są zgrupowane w kwiatostany lub baldaszki na końcu długiej kwitnącej łodygi. Kwitnienie występuje wiosną i jesienią; owocowanie występuje sporadycznie poza swoim naturalnym środowiskiem.
Jest to inwazyjna roślina rosnąca z licznymi podziemnymi cebulkami, które sprzyjają jej rozmnażaniu wegetatywnemu. Rośnie na wilgotnych i zacienionych glebach, na terenach wiejskich lub opuszczonych, na polach, wzdłuż ogrodzeń lub dróg. W niektórych środowiskach jest uważany za chwast, ale często jest używany w ogrodnictwie.
Liście są spożywane jako dressing do sałatek i używane jako roślina lecznicza ze względu na właściwości przeciwkorbutowe, przeciwgorączkowe i tonizujące. W przemyśle farbiarskim intensywnie żółte kwiaty są używane jako zaprawa ałunowa do barwienia wełny..
Indeks artykułów
Acaulean roślina zielna o niskim wzroście i płożącym wzroście, mierzy 6-10 cm wysokości i może osiągać do 25-30 cm w momencie kwitnienia. Posiada rozległe podziemne kłącze z obfitymi bulwami o średnicy 6-10 mm, co pozwala na coroczne rozmnażanie się rośliny..
Liście trójlistkowe z dwupłatowymi segmentami, lekko soczyste i owłosione na brzegach, osadzone są na długim ogonku z małymi gruczołowymi włoskami. Błyszczące, ciemnozielone listki są nieregularnie pokryte małymi ciemnymi plamkami lub kropkowanymi plamkami po obu stronach.
Proste kwiaty o symetrii promienistej lub aktynomorficznej mają 5 odwrotnie jajowatych, jasnożółtych płatków o długości 2-2,5 cm i połączonych u nasady. Kwiatostan to baldach złożony z 1-20 kwiatów ułożonych końcowo na gładkiej szypułce o długości 5-35 cm.
Gatunki Oxalis pes-caprae Charakteryzuje się produkcją dojrzałych owoców w ich naturalnym środowisku lub tylko w sprzyjających warunkach środowiskowych. Owocem jest lokulobójcza i owłosiona cylindryczna torebka o długości 6 mm, z 3-4 nasionami kulistymi na lokulus brązowego koloru..
Jego głównym składnikiem aktywnym jest kwas szczawiowy, który może być toksyczny zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Podobnie jego rozpuszczalna sól lub szczawian potasu łatwo łączy się z wapniem i magnezem we krwi, powodując hipokalcemię u osób, które go spożywają..
Spadek dostępnego wapnia w surowicy krwi może prowadzić do uszkodzenia błony komórkowej. W tym przypadku objawy objawiają się drżeniem kończyn górnych i dolnych, zawrotami głowy i osłabieniem mięśni..
- Królestwo: Plantae
- Oddział: Magnoliophyta
- Klasa: Magnoliopsida
- Zamówienie: Oxalidales
- Rodzina: Oxalidaceae
- Płeć: Oxalis
- Gatunki: Oxalis pes-caprae L., 1753.
- Oxalis: nazwa rodzaju jest połączeniem greckich terminów „oxys”, co oznacza kwas i „hals, halós”, co oznacza sól. Łącznie z kwaśnym i słonym smakiem liści.
- pes-caprae: specyficzny przymiotnik jest połączeniem łacińskich terminów „pēs, pědis”, co oznacza stopę i „caprae”, co oznacza kozę. W stosunku do charakterystycznego kształtu listków jej liści.
- Acetosella abyssinica (Walp.) Kuntze
- Acetosella cernua (Thunb.) Kuntze
- A. ehrenbergii Kuntze
- Bulboxalis cernua (Thunb.) Mały
- Jonoxalis pes-caprae (L.) Mały
- Oxalis biflora Burm. fil.
- Oxalis cernua Thunb.
- O. cernua fa. mikrofilla Batt.
- O. cernua var. pleniflora Lowe
- Oxalis concinna Salisb.
- Oxalis ehrenbergii Schltdl.
- O. libyca Viv.
- O. lybica Willk. & Lange
- Oxalis mairei Knuth ex Engler
- Oxalis pes-caprae var. pleniflora (Lowe) Biały Bóg
- O. pes-caprae fa. pleniflora (Lowe) Sunding
- O. pleniflora Lanfranco
Vinagrillo to roślina pochodząca z południowej Afryki, endemiczna dla Namibii i regionu Cape w Południowej Afryce. Ze względu na wysoką zdolność kolonizacyjną został wprowadzony w Afryce Północnej, basenie Morza Śródziemnego, Ameryce Północnej, Meksyku, Australii i Nowej Zelandii..
Jest uważany za chwast lub roślinę chwastów pól uprawnych, szuwarów, środowisk wilgotnych i zacienionych, ziem ruderalnych i obszarów leśnych. Jako roślina ozdobna jest szeroko uprawiana ze względu na łatwość rozmnażania w sposób wegetatywny od poziomu morza do 800 metrów nad poziomem morza..
Jest gatunkiem nitrofilnym, który atakuje gaje cytrusowe, gdzie tworzy gobelin całkowicie pokrywający całą powierzchnię lądu. Jego forma dyspersji następuje poprzez cebulki w kłączy, przenoszona przez usuwanie skażonej gleby, odpadów ogrodniczych lub narzędzi rolniczych..
Latem przechodzi w stan estryfikacji lub letargu, dolistny obszar wysycha późną wiosną, a podziemne bulwy odrastają wczesną jesienią. Ten odpoczynek w okresie letnim pozwala mu przetrwać w ekstremalnie suchych i gorących środowiskach charakterystycznych dla basenu Morza Śródziemnego..
Idealne środowisko do jej uprawy to łagodny klimat w pobliżu wybrzeża ze stałą wilgotnością na lądzie. Stąd jego skłonność do kolonizacji plantacji cytrusów w regionach śródziemnomorskich..
Obecność kwasu szczawiowego nadaje mu właściwości lecznicze o działaniu przeciwzapalnym, przeciwkorbutowym, przeciwgorączkowym, moczopędnym, oczyszczającym, odświeżającym i orzeźwiającym. Dodatkowo zawiera antrachinony, minerały, śluzy, kwaśne sole takie jak szczawian potasu czy sól szczawiu oraz witaminy, zwłaszcza witaminę C.
Jego spożycie jest ograniczone, ponieważ wysoka zawartość kwasu szczawiowego może być toksyczna dla ludzi i zwierząt. Gromadzenie się szczawianu potasu w organizmie może prowadzić do tworzenia się kamieni w drogach moczowych lub nerkach.
Zatrucie kwasem szczawiowym może powodować nudności, ból jamy ustnej i gardła, bóle brzucha, drżenie, niskie ciśnienie krwi i słaby puls. Wysokie dawki mogą prowadzić do zaburzeń czynności nerek, uszkodzenia wątroby i nerek, drgawek, omdleń, a nawet śmierci u przewlekłych pacjentów..
Miejscowo wywar z liści i korzeni służy do łagodzenia ropni, dermatozy lub małych owrzodzeń jamy ustnej. Zaleca się spożywanie ekstraktu ze świeżej rośliny w celu zwalczania pierwszych stadiów wrzodów lub guzów nowotworowych żołądka.
Jest przeciwwskazany u pacjentów z chorobami nerek lub dróg moczowych, z kamicą i objawami dny moczanowej. Jego częste spożywanie w dużych dawkach może spowodować uszkodzenie nerek i przewlekłe zatrucia.
Jest szeroko uprawiana w parkach i ogrodach, ponieważ zajmuje całą powierzchnię, a kiedy kwitnie, wykazuje szeroką gamę żółtych kwiatów. Jako roślina ozdobna wysiewa się ją na rabatach, ogrodach skalnych i doniczkach, chociaż wymaga skutecznego zarządzania i kontroli, aby nie stała się rośliną inwazyjną lub chwastem.
Kwiaty są używane do barwienia, a ałun jest używany jako zaprawa i nadaje wełnie głęboki żółty kolor..
W niektórych regionach służy jako okrywa roślinna na cytrusowych tarasach w celu ochrony korzeni przed mrozem. Ponadto służy jako poduszka, dzięki czemu spadające owoce nie psują się, gdy spadną na ziemię.
W niektórych regionach świeże, surowe lub gotowane kwiaty i liście są spożywane jako sos do sałatek ze względu na przyjemny gorzki smak. Z liści i gałęzi przygotowuje się sosy do przyprawiania pieczonych mięs i grillowanych ryb.
Małe bulwy doprawione oliwą i cytryną są spożywane na grillu. Z drugiej strony jest stosowany w małych ilościach jako suplement diety dla zwierząt gospodarskich, chociaż w hodowli królików jest uważany za toksyczny..
Pszczoły przyciąga przyjemny nektar.
Rozmnażanie vinagrillo odbywa się wyłącznie przez sadzonki kłączy lub podział roślin pod koniec zimy. Obecność bulw w korzeniach ułatwia ich rozprzestrzenianie się, ponieważ te małe bulwy wytwarzają łodygi liści wczesną jesienią.
Rośnie na każdym typie gleby, najlepiej piaszczysto-gliniastej z dużą zawartością materii organicznej. Wymaga gleb przepuszczalnych i dobrze przepuszczalnych.
Zaleca się częste podlewanie bez zalewania, starając się utrzymać wilgotność gleby, szczególnie na początku kwitnienia. Po kwitnieniu należy zmniejszyć częstotliwość nawadniania, aż do całkowitego ograniczenia w okresie zimowym.
Stosowanie nawozów organicznych w momencie zakładania plantacji pozwoli na uzyskanie zdrowych i produktywnych roślin. Pielęgnacja i trening przycinania są niezbędne, aby uniknąć ich rozproszenia na sąsiednich ziemiach.
Roślina przystosowana do pełnego nasłonecznienia lub warunków częściowo zacienionych, toleruje silne mrozy do -15 ºC. Nie sprzyja jednak silnym latom, dlatego należy go umieszczać w cieniu lub w zaroślach..
Gatunki Oxalis pes-caprae Jest to dość rustykalna i odporna roślina, u której nie stwierdzono większych problemów ze szkodnikami lub chorobami. Jednak w niesprzyjających warunkach może mieć pewną częstość występowania szkodników lub patogenów typowych dla ozdobnych roślin ogrodowych..
Jeszcze bez komentarzy