Tlenoterapia techniczna, procedura, rodzaje, urządzenia

2321
Anthony Golden

Plik Terapia tlenowa Polega na podawaniu pacjentom tlenu (02) w celach terapeutycznych w celu utrzymania odpowiedniego poziomu natlenienia na poziomie tkankowym. Można go stosować we wszystkich przypadkach, w których pacjent nie jest w stanie samodzielnie utrzymać odpowiedniego wysycenia O2.

Tlenoterapię można stosować w przypadku niewydolności oddechowej, podczas zabiegów chirurgicznych, podczas których pacjent nie jest w stanie samodzielnie oddychać lub w przypadku ciężkiego urazu lub zatrucia, aby zapewnić maksymalne dostarczenie tlenu do tkanek..

Źródło: pixabay.com

Tlenoterapia jest zabiegiem medycznym i jako taka musi być prowadzona przez wykwalifikowany personel. Tlen używany w tym zabiegu jest uważany za lek, więc podlega surowym przepisom.

W tym sensie istnieją różne techniki, materiały i procedury, o których pracownicy służby zdrowia odpowiedzialni za stosowanie tego środka terapeutycznego powinni być świadomi..

Konieczne jest również szczegółowe poznanie fizjologicznych zasad wspomagających terapeutyczne podawanie tlenu, ponieważ w przeciwnym razie niemożliwe jest wykonanie niezbędnych obliczeń w celu zagwarantowania odpowiedniego zaopatrzenia w ten gaz..

Indeks artykułów

  • 1 Ważne pojęcia
    • 1.1 Wdychana frakcja tlenu 
    • 1,2 nasycenie O2 
    • 1.3 Zmiana ciśnienia parcjalnego tlenu wraz z wysokością
  • 2 Niedotlenienie 
    • 2.1 Rozpoznanie niedotlenienia 
    • 2.2 Przyczyny niedotlenienia 
  • 3 Technika terapii tlenowej 
  • 4 Procedura
  • 5 rodzajów
    • 5.1 Terapia tlenowa w pediatrii
    • 5.2 Tlenoterapia hiperbaryczna
  • 6 urządzeń do terapii tlenowej
  • 7 Opieka pielęgniarska
  • 8 Odniesienia 

Ważne pojęcia

Natchniona frakcja tlenu

Pierwszą koncepcją, którą należy się zająć w dziedzinie tlenoterapii, jest wdychana frakcja tlenu, ponieważ parametr ten jest modyfikowany przez podanie O2 dowolną z dostępnych metod..

Wdychana frakcja tlenu (Fi02) jest rozumiana jako ilość O2, która dostaje się do dróg oddechowych przy każdym wdechu..

W normalnych, standardowych warunkach (oddychanie powietrzem otoczenia, na poziomie morza i przy średniej temperaturze 27 ºC) FiO2 wynosi 21%, co odpowiada ciśnieniu parcjalnemu tlenu 160 mmHg lub 96 kPa.

U zdrowych osób ciśnienie i ilość tlenu są wystarczające do osiągnięcia nasycenia O2 między 95 a 100%. To prowadzi nas do drugiego ważnego parametru: nasycenia krwi tlenem..

Nasycenie O2 

Tlen krąży we krwi przyłączony do cząsteczki transportowej znanej jako hemoglobina (Hb), która stanowi ponad 50% zawartości czerwonych krwinek.

Białko to ma zdolność przyjmowania w sobie tlenu, zwiększając zdolność transportową O2 we krwi znacznie powyżej tego, co mogłoby przenosić, gdyby ten gaz tylko się w nim rozpuścił..

Na ogół krew tętnicza ma wysycenie tlenem w zakresie od 95 do 100%; to znaczy, praktycznie wszystkie cząsteczki Hb mają pełny ładunek tlenu.

W nietypowych warunkach środowiskowych lub ze względu na szczególne warunki patologiczne procent cząsteczek Hb transportujących O2 może się zmniejszyć, to znaczy, że spada nasycenie O2 we krwi.

Aby temu zapobiec (lub skorygować, jeśli już się zdarzyło), czasami konieczne jest dodatkowe podanie tlenu..

Zmiana ciśnienia parcjalnego tlenu wraz z wysokością

Jak wspomniano powyżej, wdychane ciśnienie parcjalne tlenu jest obliczane za pomocą standardowego modelu na poziomie morza. Jednak co się stanie, gdy wysokość zostanie zmieniona?

Cóż, do 10 000 metrów nad poziomem morza skład powietrza prawie się nie zmienia. Dlatego każdy litr otaczającego powietrza będzie zawierał:

- 21% tlenu.

- 78% azotu.

- 1% innych gazów (w tym CO2 jest najwięcej).

Jednak wraz ze wzrostem ciśnienia atmosferycznego rośnie też ciśnienie wdychane tlenu. Można to lepiej zobrazować na przykładzie.

Przykład

Na poziomie morza ciśnienie atmosferyczne wynosi 760 mmHg, a zawartość tlenu wynosi 21%; dlatego ciśnienie wdychanego tlenu wynosi 760 x 21/100 = 160 mmHg

Podczas wynurzania się 3000 metrów nad poziomem morza ilość tlenu w powietrzu pozostaje taka sama (21%), ale teraz ciśnienie atmosferyczne spadło do około 532 mmHg.

Teraz, stosując wzór: 532 x 21/100, uzyskujemy znacznie niższe ciśnienie wdychanego tlenu, około 112 mmHg.

Przy takim ciśnieniu tlenu wymiana gazowa w płucach jest mniej wydajna (chyba że osoba jest zaaklimatyzowana), a zatem wysycenie O2 we krwi ma tendencję do pewnego spadku..

Jeśli ten spadek jest na tyle poważny, że utrudnia dostarczanie wystarczającej ilości tlenu do prawidłowego funkcjonowania tkanek, mówi się, że dana osoba cierpi na niedotlenienie..

Niedotlenienie

Przez niedotlenienie rozumie się spadek wysycenia O2 we krwi poniżej 90%. W przypadkach, gdy liczba ta spada poniżej 80%, określa się ją jako ciężką hipoksję..

Niedotlenienie wiąże się z istotnym ryzykiem dla pacjenta, ponieważ wraz ze spadkiem nasycenia O2 utrudnia się dostarczanie tlenu do tkanek. Jeśli tak się stanie, mogą przestać działać, ponieważ tlen jest niezbędny dla funkcji metabolicznych komórek..

Stąd tak ważne jest zapewnienie odpowiedniego nasycenia, które z kolei zapewnia optymalne zaopatrzenie tkanek w tlen..

Diagnoza niedotlenienia 

Istnieje wiele metod diagnozowania niedotlenienia i, w przeciwieństwie do tego, co często się zdarza, objawy kliniczne są często najmniej dokładne. Dzieje się tak, ponieważ zwykle występują one tylko w przypadku ciężkiej hipoksji..

Jednak ich znajomość jest niezbędna, ponieważ dają jasny obraz powagi sytuacji, a przede wszystkim skuteczności tlenoterapii..

Klinicznie niedotlenienie charakteryzuje się:

- Tachypnea (zwiększona częstość oddechów).

- Użycie dodatkowych mięśni oddechowych (objaw niespecyficzny, ponieważ może wystąpić niewydolność oddechowa bez ewolucji w niedotlenienie).

- Zmieniony stan świadomości.

- Sinica (fioletowe zabarwienie paznokci, błon śluzowych, a nawet skóry w bardzo ciężkich przypadkach).

Do dokładniejszego określenia niedotlenienia służą narzędzia diagnostyczne, takie jak pulsoksymetria i pomiar gazów tętniczych..

Pulsoksymetria

Pulsoksymetria umożliwia określenie nasycenia O2 we krwi za pomocą urządzenia zdolnego do pomiaru absorpcji światła czerwonego i podczerwonego przez krew przechodzącą przez naczynia włosowate skóry..

Jest to nieinwazyjna procedura, która pozwala określić poziom wysycenia hemoglobiny w kilka sekund iz dużą precyzją. To z kolei daje personelowi medycznemu możliwość dostosowania terapii tlenowej w czasie rzeczywistym..

Gazy tętnicze

Z kolei pomiar gazów tętniczych jest procedurą bardziej inwazyjną, ponieważ próbka krwi tętniczej pacjenta musi zostać pobrana przez nakłucie. Będzie to analizowane na specjalnym sprzęcie, zdolnym do bardzo dokładnego określenia nie tylko nasycenia O2, ale także ciśnienia parcjalnego tlenu, stężenia CO2 we krwi i kilku innych parametrów użyteczności klinicznej..

Zaletą gazometrii krwi tętniczej jest różnorodność danych, które dostarcza. Jednak pomiędzy momentem pobrania próbki a przekazaniem wyników występuje opóźnienie wynoszące od 5 do 10 minut..

Dlatego pomiar gazów tętniczych jest uzupełniony pulsoksymetrią, aby mieć globalny obraz i jednocześnie w czasie rzeczywistym stan utlenowania pacjenta..

Przyczyny niedotlenienia 

Istnieje wiele przyczyn niedotlenienia i chociaż w każdym przypadku konieczne jest zastosowanie specjalnego leczenia w celu skorygowania czynnika etiologicznego, należy zawsze podawać tlen jako wstępne wsparcie pacjenta..

Do najczęstszych przyczyn niedotlenienia należą:

- Podróżuj do obszarów o wysokości powyżej 3000 m n.p.m. brak wcześniejszego okresu aklimatyzacji.

- Duszność.

- Zatrucie (tlenek węgla, zatrucie cyjankami).

- Zatrucie (cyjanek).

- Niewydolność oddechowa (zapalenie płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba oskrzeli i płuc, choroby serca itp.).

- Myasthenia gravis (z porażenia mięśni oddechowych).

W każdym przypadku konieczne będzie podanie tlenu. Rodzaj procedury, przebieg i inne szczegóły będą zależeć od każdego konkretnego przypadku, a także od reakcji na wstępne leczenie..

Technika terapii tlenowej

Technika tlenoterapii będzie zależała od stanu klinicznego pacjenta, a także od jego zdolności do spontanicznej wentylacji..

W przypadkach, gdy osoba może oddychać, ale nie jest w stanie samodzielnie utrzymać nasycenia O2 powyżej 90%, technika tlenoterapii polega na wzbogaceniu wdychanego powietrza tlenem; to znaczy zwiększyć procent O2 w każdym wdechu.

Z drugiej strony w przypadkach, gdy pacjent nie jest w stanie samodzielnie oddychać, konieczne jest podłączenie go do wspomaganego systemu wentylacji ręcznego (ambu) lub mechanicznego (aparat do znieczulenia, respirator mechaniczny).

W obu przypadkach system wentylacji jest podłączony do systemu dostarczającego tlen, dzięki czemu można dokładnie obliczyć podawane FiO2..

Proces

Wstępna procedura polega na ocenie stanu klinicznego pacjenta, w tym wysycenia tlenem. Po wykonaniu tej czynności decyduje się, jaki rodzaj tlenoterapii należy zastosować.

W przypadkach, gdy pacjent oddycha spontanicznie, można wybrać jeden z różnych dostępnych typów (wąsy nosowe, maska ​​ze zbiornikiem lub bez, systemy o wysokim przepływie). Następnie obszar jest przygotowywany, a system zostaje umieszczony na pacjencie..

Gdy wymagana jest pomoc wentylacyjna, procedura zawsze rozpoczyna się od wentylacji ręcznej (ambu) przez regulowaną maskę. Po osiągnięciu 100% wysycenia O2 przeprowadza się intubację ustno-tchawiczą.

Po zabezpieczeniu dróg oddechowych można kontynuować wentylację ręczną lub podłączyć pacjenta do systemu wspomagania wentylacji.

Rodzaje

W szpitalach tlen podawany pacjentom zwykle pochodzi z butli ciśnieniowych lub gniazd ściennych podłączonych do centralnego źródła gazów medycznych..

W obu przypadkach wymagane jest urządzenie nawilżające, aby uniknąć uszkodzenia dróg oddechowych przez suchy tlen.

Po zmieszaniu się gazu z wodą w miseczce nawilżacza, jest on podawany pacjentowi przez kaniulę nosową (zwaną wąsem), maskę na twarz lub maskę zbiornikową. Rodzaj urządzenia dostarczającego będzie zależał od osiągniętego FiO2.

Ogólnie rzecz biorąc, maksymalne FiO2 wynoszące 30% można osiągnąć za pomocą kaniuli donosowej. Z drugiej strony przy prostej masce FiO2 sięga 50%, podczas gdy przy użyciu maski ze zbiorniczkiem można osiągnąć nawet 80% FiO2..

W przypadku urządzeń do wentylacji mechanicznej dostępne są przyciski lub pokrętła konfiguracyjne umożliwiające ustawienie FiO2 bezpośrednio na wywietrzniku..

Tlenoterapia pediatryczna

W przypadku pacjentów pediatrycznych, zwłaszcza neonatologicznych i małych dzieci, konieczne jest stosowanie specjalnych urządzeń zwanych kapturami tlenowymi..

To nic innego jak małe akrylowe pudełka, które zakrywają główkę leżącego dziecka, podczas gdy mieszanka powietrze-tlen jest rozpylana. Ta technika jest mniej inwazyjna i umożliwia monitorowanie dziecka, co byłoby trudniejsze w przypadku maski.

Tlenoterapia hiperbaryczna

Mimo że 90% przypadków tlenoterapii jest normobarycznych (przy ciśnieniu atmosferycznym miejsca, w którym przebywa pacjent), czasami konieczne jest zastosowanie tlenoterapii hiperbarycznej, szczególnie u nurków po dekompresji.

W takich przypadkach pacjent jest przyjmowany do komory hiperbarycznej, w której można zwiększyć ciśnienie do 2, 3 lub więcej razy ciśnienia atmosferycznego..

Kiedy pacjent znajduje się w tej komorze (często w towarzystwie pielęgniarki), O2 podaje się przez maskę lub kaniulę nosową.

W ten sposób wdychane ciśnienie O2 jest zwiększane nie tylko przez zwiększenie FiO2, ale także przez ciśnienie..

Urządzenia do terapii tlenowej

Urządzenia do terapii tlenowej są przeznaczone do użytku przez pacjentów poza szpitalem. Podczas gdy większość pacjentów będzie w stanie normalnie oddychać powietrzem w pomieszczeniu po wyzdrowieniu, mała grupa będzie stale potrzebować O2..

W takich przypadkach są małe butle z O2 pod ciśnieniem. Jednak ich autonomia jest ograniczona, więc urządzenia „skoncentrowany tlen” są często używane w domu, a następnie podają go pacjentowi..

Ponieważ obsługa butli z tlenem pod ciśnieniem jest skomplikowana i kosztowna w domu, ci pacjenci, którzy wymagają przewlekłej i długotrwałej terapii tlenowej, korzystają z tego sprzętu zdolnego do pobierania powietrza z otoczenia, eliminując część azotu i innych gazów, aby zapewnić „powietrze” z stężenie tlenu powyżej 21%.

W ten sposób możliwe jest zwiększenie FiO2 bez konieczności zewnętrznego dostarczania tlenu..

Opieka pielęgniarska

Opieka pielęgniarska ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego prowadzenia tlenoterapii. W tym sensie ważne jest, aby personel pielęgniarski zapewnił:

- Kaniule, maski, rurki lub inne urządzenia do dostarczania O2 muszą być prawidłowo umieszczone nad drogami oddechowymi pacjenta.

- Liczba litrów O2 na minutę w automacie musi być taka, jak wskazana przez lekarza.

- Rurki przewodzące O2 nie powinny mieć załamań ani załamań.

- Szklanki nawilżające muszą zawierać niezbędną ilość wody.

- Nie wolno zanieczyszczać elementów systemu dostarczania tlenu.

- Parametry wentylacji respiratorów (gdy są stosowane) muszą być odpowiednie do wskazań medycznych.

Ponadto należy przez cały czas monitorować wysycenie tlenem pacjenta, ponieważ jest to główny wskaźnik wpływu tlenoterapii na pacjenta..

Bibliografia

  1. Tibbles, P. M., & Edelsberg, J. S. (1996). Terapia tlenowo-hiperbaryczna. New England Journal of Medicine334(25), 1642-1648.
  2. Panzik, D. i Smith, D. (1981). NAS. Patent nr 4,266,540. Waszyngton: USA Biuro Patentów i Znaków Towarowych.
  3. Meecham Jones, D. J., Paul, E. A., Jones, P. W., & Wedzicha, J. A. (1995). Wentylacja wspomagana ciśnieniem w nosie plus tlen w porównaniu z samą tlenoterapią w przypadku POChP z hiperkapnią. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine152(2), 538-544.
  4. Roca, O., Riera, J., Torres, F. i Masclans, J. R. (2010). Tlenoterapia wysokoprzepływowa w ostrej niewydolności oddechowej. Opieka oddechowa55(4), 408-413.
  5. Bateman, N. T., & Leach, R. M. (1998). Ostra terapia tlenowa. Bmj317(7161), 798-801.
  6. Celli, B. R. (2002). Długotrwała tlenoterapia. W Astma i POChP (str. 587-597). Academic Press.
  7. Timms, R. M., Khaja, F. U., & Williams, G. W. (1985). Odpowiedź hemodynamiczna na tlenoterapię w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc. Ann Intern Med102(1), 29-36.
  8. Cabello, J. B., Burls, A., Emparanza, J. I., Bayliss, S. E. i Quinn, T. (2016). Tlenoterapia w ostrym zawale mięśnia sercowego. Baza danych przeglądów systematycznych Cochrane, (12).
  9. Northfield, T. C. (1971). Tlenoterapia spontanicznej odmy opłucnowej. Br Med J.4(5779), 86-88.
  10. Singhal, A. B., Benner, T., Roccatagliata, L., Koroshetz, W. J., Schaefer, P. W., Lo, E. H.,… & Sorensen, A. G. (2005). Pilotażowe badanie tlenoterapii w warunkach normobarycznych w ostrym udarze niedokrwiennym. Udar mózgu36(4), 797-802.

Jeszcze bez komentarzy