Kserkses I (ok. 519 pne - 465 pne), znany również jako Kserkses Wielki, był królem dynastii Achemenidów, w której zastąpił swojego ojca Dariusza I. Persowie, był uważany za piątego wielkiego króla swojego rodu. Zyskał sławę za najechanie Grecji.
W swojej wędrówce przez ziemie helleńskie splądrował i zbezcześcił świątynie, zwłaszcza Ateńczyków, ale Kserkses stracił kontrolę nad regionem po pokonaniu w bitwie pod Salaminą. Kserkses uważał, że Grecy zostali pokonani po zajęciu Aten i to był błąd, który doprowadził go nie tylko do utraty tego, co podbił, ale także do wielkiego wpływu swojego imperium..
Większość istniejących informacji o Kserksesie I została zebrana przez Greków, którzy przedstawiają go jako człowieka zdegenerowanego i nieco obłąkanego. Uważa się, że odpowiada on biblijnemu bohaterowi imieniem Aswerus, który pojawia się w Księdze Estery.
Panował przez 21 lat i spacyfikował Egipt i Babilon, które powstały na początku jego rządów. Swoje ostatnie wysiłki poświęcił rozwojowi infrastruktury cesarskiej, budował kolosalne budowle i odchodził od podbojów i polityki zagranicznej..
W wyniku planu przejęcia dowództwa od Achemenidów, który miał miejsce w Suzie, Kserkses I został zamordowany i został zastąpiony na tronie przez jego syna Artakserksesa I..
Indeks artykułów
Kserkses urodził się około 519 roku pne. Nie wiadomo, w którym mieście przyszedł na świat książę, który był pierwszym synem Dariusza I z żoną Atosą, córką Cyrusa II Wielkiego, założyciela dynastii Achemenidów..
Jego prawdziwe imię brzmiało Khshayarsa lub Khashyar shah. Grecka transliteracja tego słowa brzmiała „Kserkses” i dlatego stała się znana na Zachodzie dzięki historykom, którzy zapisali jego wyczyny.
Jego ojciec Darius I był potomkiem innej gałęzi Achemenidów. Zawierając to małżeństwo z Atosą, córką Cyrusa II, która była siostrą i żoną poprzedniego monarchy (Kambyzes II), nowy władca zakończył ewentualne dyskusje na temat jego prawowitości..
Kserkses miał innych braci, najstarszym z nich był Artobazanes, syn pierwszego małżeństwa Dario z plebejuszem. Z tego związku narodziły się również Ariabignes i Arsamenes..
Bracia księcia urodzeni przez tę samą matkę, Atosę, byli Aquémenes, Masistes i Histaspes. Darío poślubił również inną córkę Ciro o imieniu Artistona, a wraz z nią miał Arsamesa, Gobriasa i Artozostrę.
Ostatnimi trzema braćmi Kserksesa byli syn Darío z Parmisem, wnuczka Ciro, zwana Ariomando i dwóch innych z kobietą imieniem Frataguna, która przyjęła imiona Abrocomes i Hiperantes. Ci dwaj zginęli podczas bitwy pod Termopilami prowadzonej przez Kserksesa.
W ciągu 486 a. C. ludność egipska zdecydowała się przygotować bunt przeciwko rządowi króla perskiego. Przed wyjazdem, aby stłumić bunt, Darius I nie tylko zostawił swój grób w gotowości, ale także oświadczył, że jeśli umrze, jego spadkobiercą będzie Kserkses..
Zanim Darío zdołał uspokoić okolice Nilu, zmarł. W tym czasie w królestwie doszło do konfliktu o sukcesję, ponieważ Artobazanes, najstarszy syn Darío, ogłosił swoje prawo do rządzenia z racji bycia pierworodnym.
Z kolei Kserkses mógł prześledzić swoją linię rodową od Cyrusa II Wielkiego, wyzwoliciela Persów. Nie wspominając o tym, że jego własny ojciec nazwał go następcą tronu przed śmiercią..
Również spartański król Demaratus, który przebywał w Persji, powiedział, że spadkobierca był pierwszym mężczyzną urodzonym z ojcem na tronie, co przyczyniło się do problemów prawnych, jakie mogła spowodować przejście Kserksesa..
Jednak Kserkses został koronowany pod koniec 486 pne. C. i zarówno rodzina, jak i badani zgadzali się z tą decyzją. W tym czasie miał około 36 lat i służył jako namiestnik Babilonu przez około 12 lat..
Jego pierwszą akcją było spacyfikowanie Egiptu, po czym zostawił tam swojego brata Aquémenesa jako satrapę. Dwa lata po przejęciu królestwa i ponownie w 482 pne. C., Babilon również zakłócił spokój panowania Kserksesa I..
Powstania te spotkał taki sam los, jak te w Egipcie i od tego czasu władca mógł skierować swe oczy na Greków, którzy odważyli się zaszkodzić reputacji jego ojca Dariusza I podczas pierwszej wojny medycznej..
Przygotował wielką armię i odpowiednio ją obsadził. Chwalił się korzyściami płynącymi z posiadania wolnych ludzi do walki, a także wielką maszynerią logistyczną, którą był w stanie rozmieścić w kampanii..
Na początku drugiej wojny medycznej Kserkses zwyciężył zarówno nad Termopilami, jak i Artemizjum. Stale posuwał się naprzód i podbił Ateny, jeden z klejnotów cywilizacji helleńskiej. Jednak klęska pod Salaminą była początkiem końca tej przygody dla Persów..
Musiał wycofać się do Tracji, a bitwa po bitwie, Kserkses I nadal tracił ziemię, którą właśnie zajął. To zakończyło erę wielkości imperium Achemenidów i dominację morską, do której dążył jego dziadek Ciro II..
Istnieje zapis, że jedna z żon Kserksesa I nosiła imię Amestris, ale nie wiadomo, czy wziął inne kobiety za żony, czy za konkubiny. Para królewska miała sześcioro dzieci o imionach Amytis, Darío, Histaspes, Artaxerxes, Aquémenes i Rodogune.
Wiadomo też, że z innymi kobietami Kserkses spłodził potomstwo. Imiona pozostałych synów władcy perskiego to Artarius, Tithraustes, Arsamenes, Parysatis i Ratashah.
Po nieudanej próbie ujarzmienia Greków, Kserkses poświęcił się polityce wewnętrznej i dokończeniu dużych projektów budowlanych zapoczątkowanych przez jego ojca Dariusza I, a także innych jego własnych, które gwarantowałyby mu przejście do historii..
Ukończył prace przy budynkach takich jak Puerta de Susa, a także Palacio de Darío w tym samym mieście. Jednak największe prace prowadzono w Persepolis.
Tam Kserkses zbudował Bramę Wszystkich Narodów, oprócz schodów, które dawały dostęp do tego pomnika. Podobnie zakończyła się Apadana i Tachara, która służyła jako pałac zimowy.
Inne prace rozpoczęte przez Dariusza I, takie jak budynek Skarbu, zostały również zakończone za rządów Kserksesa I, a jedną ze struktur tego perskiego władcy była Sala Stu Kolumn.
Styl architektoniczny używany przez Kserksesa był podobny do stylu jego ojca, ale bardziej skłaniał się do bogactwa i wielkości, z różnicami w wielkości i szczegółami wykończenia..
Według historyków greckich, Kserkses I pod koniec swojego życia był zaangażowany w intrygi pałacowe z powodu braku moralności. Niektórzy twierdzili, że próbował wziąć żonę swojego brata Masistesa jako kochankę.
Szwagierka króla odmówiła przyjęcia tej haniebnej pozycji, a Kserkses, aby się do niej zbliżyć, zaaranżował małżeństwo Dariusza, swojego następcy, z córką Masistesa, Artaynte. Następnie Kserkses zainteresował się swoją nową synową, która w przeciwieństwie do jego matki odwzajemniła się..
Kiedy Amestris, żona Kserksesa, dowiedziała się o niewierności, nakazała okaleczyć swoją szwagierkę, żonę Masistesa i matkę Artaynte. Następnie brat monarchy stworzył plan zemsty za zachowanie, jakie miał z jego żoną i próbował obalić Kserksesa.
Ale król Achemenidów dowiedział się, co planuje Masistes i zanim mógł działać, zamordował go, a także wszystkie jego dzieci. W ten sposób zakończył możliwość, że w przyszłości będą szukać zemsty..
Kserkses I został zamordowany w sierpniu 465 roku pne. C. Uważa się, że spisek na jego śmierć został przygotowany przez szefa Gwardii Królewskiej imieniem Artabano, ale został przeprowadzony z pomocą ciotki o imieniu Aspasmitres.
Artabano chciał obalić dynastię Achemenidów, więc umieścił swoich synów na stanowiskach władzy, które pozwoliłyby mu dokonać zamachu stanu po śmierci perskiego monarchy.
Następca tronu, Darío, również został zamordowany, chociaż dyskutowano, czy autorem był sam Artabano, czy też manipulował Artakserksesem, tak aby drugi syn władcy zabił własnego brata..
W każdym razie wiadomo, że Artakserkses był odpowiedzialny za zamordowanie Artabano, a tym samym za jego bunt, oprócz osiągnięcia w ten sposób wstąpienia na tron po śmierci ojca..
Gdy tylko Kserkses wstąpił na tron, wódz naczelny wojsk perskich Mardonios próbował go przekonać, że powinien przygotować się do inwazji na Grecję. Ale w tamtym czasie Pers miał na myśli jedynie uspokojenie rebeliantów w Egipcie, szóstej satrapii Imperium..
Egipcjanie zbuntowali się w 487 pne. C., na rok przed śmiercią jego ojca Darío I, a rządził nimi faraon Psamético IV, chociaż to imię jest kwestionowane przez historyków.
Kserkses uważał, że jego poprzednik był bardzo pobłażliwy wobec Egipcjan, ponieważ nadal pozwolił im zachować tytuł królestwa, i postanowił uderzyć rebeliantów siłą. Armia pod dowództwem jego młodszego brata Aquémenesa zdewastowała deltę Nilu i przejęła kontrolę nad terytoriami.
Kserkses I został wówczas mianowany trzecim regentem XXVII dynastii egipskiej, zastąpił kult lokalnych bóstw kultem Ahury Mazdy, czyli Ormuza, najwyższego bóstwa zaratusztrianizmu.
Umieścił Aquémenesa jako satrapę, który rządził ciężką ręką i zwiększył zapotrzebowanie na żywność i materiały, które trzeba było wysłać do stolicy imperium.
Egipt dostarczył liny morskie i 200 trirem perskiej marynarce wojennej, która już zaczynała przygotowania do powrotu do Grecji.
Po zakończeniu kampanii egipskiej w 484 roku. C., powstał jako aspirant do władzy w Babilonie, co było częścią dziewiątej satrapii. Ten człowiek poprowadził krótkotrwały bunt przeciwko perskim rządom.
Chociaż buntownikowi Bel-shimanni udało się kontrolować miasta Dilbat, Borsipa i Babilon, był w stanie utrzymać władzę tylko przez dwa tygodnie..
Dwa lata później wybuchła druga rewolta babilońska w poszukiwaniu niepodległości królestwa. Pod dowództwem Shamash-eriba przejęto kontrolę nad tymi samymi miastami, które zajęli Bel-shimanni oraz Kish i Sippar.
Odpowiedź Kserksesa I była silna: zmiażdżył armie rebeliantów, zniszczył Borsipę i oblegał miasto Babilon przez kilka miesięcy, prawdopodobnie do marca 481 roku pne. do.
Historycy różnią się co do przyczyn tych buntów. Dla niektórych wyzwalaczem mógł być fakt, że Kserkses zaczął nazywać się „królem Persji i Mediów, królem Babilonu i królem narodów”, dla innych pozorny fanatyzm zaratusztriański cesarza.
Jednak ostatnie badania zaprzeczają tym twierdzeniom: od czasów Cyrusa II Wielkiego władcy perscy nosili tytuł króla Babilonu; Jeśli chodzi o różnice religijne, Persowie szanowali zwyczaje i religie każdego zakątka swoich domen.
Podobnie konsekwencje ubarwiła grecka wizja Herodota, czołowego historyka tamtych czasów. Wiadomo jednak, że mury i bastiony Babilonu zostały zniszczone, a także niektóre świątynie Bel Marduka, głównego babilońskiego bóstwa..
Tytuł Kserksesa odłożyłem na bok okrzyki „króla Babilonu” i niosłem tylko „króla narodów”. Główne rodziny babilońskie przestały nagrywać rekordy i pojawiają się tylko te wiersze, które otwarcie popierały Persów.
Relacja Herodota dalej wskazuje na zniszczenie świątyni Esagili poświęconej Bel Mardukowi, w której królowie babilońscy każdego pierwszego dnia w roku dotykali złotego wizerunku boga. Grecki historyk mówi również, że Kserkses wziął posąg z litego złota i kazał go odlać.
Obecnie wielu historyków kwestionuje prawdziwość tych świadectw.
Podczas gdy część armii perskiej uspokoiła Egipt i Babilon, Kserkses przygotowywał się do powrotu do Grecji i tym samym mógł zemścić się za klęski, które poniósł jego ojciec.
Tym razem nie tylko chodziło o ukaranie Greków za wspieranie buntów jońskich, ale także zaaranżował kampanię podboju.
W tym celu zaplanował inwazję lądową i morską i przeznaczył wszystkie zasoby swojego imperium, aby ją przeprowadzić. Zgromadził armie z 46 narodów: około 5 milionów ludzi, w tym żołnierzy i personel pomocniczy według relacji Herodota.
Liczba ta została znacznie zmniejszona przez współczesne badania do pół miliona ludzi, z czego około 250 000 to żołnierze. W każdym razie była to największa armia, jaka została przygotowana do tego momentu w historii..
Flota perska posiadała 1207 okrętów wojennych i 3000 okrętów zaopatrzeniowych z 12 krajów, liczby podawane przez różne źródła w czasie inwazji..
Aby móc zmobilizować taką liczbę ludzi i statków, zlecono budowę dwóch dużych prac inżynieryjnych: pierwszym był most nad Hellespontem, cieśniną zwaną obecnie Dardanele, łączącą Europę z Azją..
Uruchomiono również kanał na przesmyku góry Athos. Most został zbudowany ze statków floty, ustawionych obok siebie i przewiązanych linami papirusowymi. Około tysiąca łodzi pokonało 1200 metrów cieśniny.
Ze swojej strony Kanał Przesmykowy, obecnie znany jako Kanał Kserksesa, był jednym z największych osiągnięć konstrukcyjnych starożytnego świata..
Wiosną 480 r. A. Armia wyruszyła pod dowództwem Kserksesa I z półwyspu Anatolia w kierunku Tracji. 600-kilometrowa podróż do Thermy, dzisiejszych Salonik, trwała około trzech miesięcy, podczas których opłaciły się przygotowania Persów..
W miesiącach poprzedzających marsz wzdłuż drogi ustawiono 5 stacji zaopatrzeniowych. Podobnie kupowano i tuczono zwierzęta, przechowywano w nich zboże i mąkę w okolicznych miejscowościach.
Największa armia, jaką kiedykolwiek znał świat, była wspierana wysiłkami logistycznymi tej samej wielkości.
Kserkses nie miał przeszkód, gdy przejeżdżał przez Macedonię i Tesalię, ponieważ wiele miast widziało przytłaczającą liczbę Persów i postanowiło nie stawić im czoła i nie ulec ich prośbom..
Kiedy Persowie przybyli do Termopil, zastali Greków na wzmocnionej pozycji z niskim murem i około 7000 tysięcy ludzi..
Leonidas I ze Sparty i jego 300 hoplitów oraz sojusznicy, którzy dołączyli do nich po drodze, przybyli w obronie greckich miast. W międzyczasie Temistokles wyruszył, by dowodzić flotą, która miała stawić czoła armii Kserksesa w Artemisio.
Bitwa, która trwała trzy dni, została wygrana siłą liczb i dzięki zdradzie Tesalczyka imieniem Efialtes, który ujawnił Kserksesowi I sposób na oskrzydlenie greckich hoplitów. Ostatecznie na polu bitwy znalazło się około 20 000 żołnierzy perskich i około 4 000 Greków..
Spartanie i Tespianie ustawili ostatnią obronę, aby umożliwić wycofanie około 3000 Greków, którzy nadal będą walczyć w obronie swoich miast przed nieuchronnym postępem monarchy Achemenidów..
Niemal w tym samym czasie, gdy trwała bitwa pod Termopilami, flota perska znalazła grecki odpowiednik w Cieśninie Artemizjum, składający się z 271 okrętów wojennych..
Persowie opuścili Termę ze 1207 statkami, ale gdy przepłynęli przez Magnezję, dwudniowa burza spowodowała, że stracili około jednej trzeciej siły. Mimo to przewyższali liczebnie armię Temistoklesa o 3 do 1..
Taktyka Greków była dobrze przystosowana do perskiego stylu walki i zadała tyle samo szkód, ile otrzymali. Jednak ze względu na mniejszą liczbę te straty były zbyt duże dla obrońców, którzy wycofali się w kierunku Salaminy..
Ze swojej strony perski oddział ruszył na południe i został nawiedzony przez kolejną burzę, niszcząc prawie wszystkie jego statki..
W obliczu odwrotu Greków perska marynarka wojenna, która liczyła teraz około 600 statków, wylądowała w Histiea, gdzie splądrowała region.
Po Artemizjuszu Grecy schronili się w Salamis. Tam spotkali się na naradzie wojennej, na której Adimanthus zaproponował Hellenom przyjęcie strategii obronnej, ale zwyciężył Temistokles, który uważał, że tylko atak może zmniejszyć liczbę Persów..
Koalicja zdecydowała się pozostać w Salamis, podczas gdy Persowie złupili Ateny i opracowali własny plan działania. Niektórzy przywódcy powiedzieli Kserksesowi I, że powinien poczekać, aż Grecy się poddadzą.
Ale władca perski i Mardonios skłonili się do ataku. Następnie Temistokles wystawił go, mówiąc mu przez posłańca imieniem Sicinus, że potajemnie wspiera sprawę Achemenidów i wzywał go do zablokowania cieśnin, w których byli Grecy..
Postępując zgodnie z tą propozycją, perskie statki straciły mobilność. Dzięki temu plan działania Hellenów został zrealizowany zgodnie z planem i udało im się zabić ponad 200 statków Kserksesa, podczas gdy stracili tylko około 40.
Kiedy król Achemenidów zobaczył konsekwencje konfrontacji, postanowił powrócić do swoich panstw z obawy, że zostanie uwięziony na wrogich ziemiach. Mardonios musiał pozostać na terytorium, aby kontynuować kampanię, ale zwycięstwo Greków było już nieuniknione..
Jeszcze bez komentarzy