Plik paradygmat socjokrytyczny powstaje w latach 20. XX wieku w szkole frankfurckiej jako odpowiedź na pozytywistyczny nurt myślowy, który utrzymywał, że jedyną aktualną wiedzą jest wiedza naukowa. Pozytywizm stał się redukcjonistyczny, pomijając ważne czynniki analizy.
Paradygmat socjokrytycki, przeciwstawiając się pozytywizmowi, postuluje, że nauka nie jest obiektywna i zaczyna badać rolę zarówno technologii, jak i nauki w przemianach społecznych oraz ich związki z władzą..
Opiera się na teorii krytycznej, która chciała zrozumieć formy dominacji społecznej społeczeństw postindustrialnych i zmiany, jakie przyniósł kapitalizm. Tym samym wprowadza pojęcie ideologiczne w analizie zmian społecznych.
Dla paradygmatu socjokrytycznego teoria krytyczna jest nauką społeczną, która jest nie tylko empiryczna lub tylko interpretacyjna, ale jest dialektycznym wynikiem obu czynników; wiedza pochodzi z analiz i badań przeprowadzanych w społecznościach oraz z tak zwanych badań partycypacyjnych.
Oznacza to, że jest to w tej samej społeczności, w której problem został ustalony i gdzie rodzi się rozwiązanie, poprzez analizę problemu dokonaną przez członków tej społeczności..
Indeks artykułów
Postulując, że rozwiązania pewnych problemów są w ramach tego samego społeczeństwa, paradygmat społeczno-krytyczny zakłada, że poprzez autorefleksję jego członków na temat konfliktów, które ich dotykają, może wyłonić się prawdziwa i autentyczna refleksja, a tym samym najbardziej odpowiednia rozwiązanie.
W tym celu konieczne jest, aby grupy zdały sobie sprawę z tego, co się z nimi dzieje.
Badacz jest tylko facylitatorem procesów. Członkowie społeczności, w której stosowany jest paradygmat społeczno-krytyczny, uczestniczą w równym stopniu w ustalaniu tego, co każdy uważa za problemy, oraz w proponowaniu możliwych rozwiązań.
Badacz staje się jeszcze jednym, porzuca swoją hierarchiczną rolę i sprawiedliwie przyczynia się do poszukiwania rozwiązań.
Kiedy społeczność jest w stanie ustalić, co uważa za swoje problemy, jej członkowie generują silne poczucie umocnienia. To wzmocnienie pozycji powoduje, że społeczność aktywnie poszukuje własnych sposobów zarządzania możliwymi rozwiązaniami..
Oznacza to, że to w tej samej społeczności nastąpi zmiana społeczna, transformacja, której potrzebuje, aby iść naprzód. W tym celu ważne jest, aby każdy był przeszkolony i przeszkolony w działaniach partycypacyjnych i nauczył się szanować wkład innych..
Cała ta praktyka z konieczności będzie skutkowała grupowym i konsensualnym podejmowaniem decyzji, ponieważ zarówno problemy, jak i rozwiązania poddawane są analizie społeczności, skąd wyjdzie „dziennik” działania..
Ponieważ jest to działanie partycypacyjne, generowana jest globalna i demokratyczna wizja tego, co dzieje się w społeczności; innymi słowy, wiedza jest budowana między wszystkimi, a także procesy mające na celu naprawienie danej sytuacji.
Paradygmat społeczno-krytyczny nie jest zainteresowany tworzeniem uogólnień, ponieważ analiza rozpoczyna się od konkretnego problemu w danej społeczności. Dlatego rozwiązania będą służyć tylko tej społeczności. Celem jest jej zmiana i doskonalenie, bez dążenia do poszerzania wiedzy teoretycznej.
Istnieją trzy główne metody wprowadzania w życie paradygmatu socjokrytycznego: badania w działaniu, badania oparte na współpracy i badania partycypacyjne. Obserwacja, dialog i uczestnictwo członków zawsze dominują we wszystkich trzech.
Jest to introspektywna i zbiorowa analiza, która zachodzi w grupie społecznej lub społeczności, w celu ulepszenia ich praktyk społecznych lub edukacyjnych. Odbywa się w ramach tzw. „Diagnozy uczestniczącej”, w której pełnoprawni członkowie omawiają i lokalizują swoje główne problemy.
Poprzez dialog, którym kieruje badacz, dochodzi się do konsensusu co do realizacji programów działań mających na celu rozwiązywanie konfliktów w znacznie bardziej efektywny, ukierunkowany i konkretny sposób..
Badania realizowane w ramach współpracy mają miejsce, gdy kilka organizacji, podmiotów lub stowarzyszeń o różnym charakterze ma ten sam interes w urzeczywistnianiu określonych projektów.
Na przykład, aby chronić basen, który dostarcza energię elektryczną do kilku miast, władze każdego z nich mogą przeprowadzić dochodzenie we współpracy z przedsiębiorstwami energetycznymi, szkołami, stowarzyszeniami sąsiedzkimi i organizacjami pozarządowymi, które chronią środowisko (faunę i florę)..
W takim przypadku każda z tych organizacji wnosi swój wkład w sposób, w jaki postrzega rzeczywistość i rozwiązania z ich perspektywy. W ten sposób wspólne badania dadzą dużo pełniejszą wizję problemu, a także bardziej adekwatne i trafniejsze rozwiązania..
Oczywiście wymaga wspomnianego dialogu, uczciwości i szacunku dla stanowisk innych, zawsze po to, aby zdecydować, co jest najlepsze dla interesów społeczności (w tym przypadku dorzecza, w którym uczestniczą różne miasta).
Badania partycypacyjne lub partycypacyjne to takie, w których grupa uczy się sama. Widzieliśmy już, że paradygmat społeczno-krytyczny wymaga obserwacji i autorefleksji, aby osiągnąć transformację społeczną od wewnątrz..
Zaletą tego typu badań jest to, że wiedza jest przekazywana przez samą grupę, jej konflikty, problemy i potrzeby, a nie przez zewnętrzne i nadrzędne podmioty, które zwykle nie znają z pierwszej ręki prawdziwych braków społeczności..
A zatem to ona - ponownie poprzez dialog i obserwację - diagnozuje i proponuje nowe formy doskonalenia, stosowane tylko i wyłącznie wobec danej społeczności..
Te trzy metody są ze sobą ściśle powiązane i każda może odpowiadać na określone sytuacje lub potrzeby. Są bardzo podobne, ale każdy z nich można stosować zamiennie i prowadzić do innych rozwiązań.
Ważne jest kształcenie badanych w metodach partycypacyjnych i niehierarchicznych.
Konieczne byłoby kontekstualizowanie narodzin paradygmatu społeczno-krytycznego w międzywojennej Europie, w okresie, w którym wyłonił się nazizm i faszyzm..
Pierwszymi przedstawicielami byli m.in. naukowcy ze Szkoły Frankfurckiej, szkoły badań społecznych: Theodor Adorno, Jürgen Habermas, Herbert Marcuse, Erich Fromm, Max Horkheimer, m.in. lewicowi intelektualiści, którzy odstawili marksistowską ortodoksję na rzecz refleksji filozoficznej..
To Max Horkheimer przywiózł tę refleksję do Stanów Zjednoczonych na konferencji na Uniwersytecie Columbia w 1944 r. Ale bez wątpienia Habermas był jednym z głównych teoretyków, z trzema głównymi tematami do refleksji: racjonalność komunikacyjna, społeczeństwo jako system i świat i jak wrócić do nowoczesności.
Habermas zaproponował, że wiedza powstała w ciągłym procesie konfrontacji między teorią a praktyką i że wiedza ta nie jest obca codziennym troskom, ale odpowiada zainteresowaniom wyrosłym z ludzkich potrzeb.
Potrzeby te kształtują określone uwarunkowania historyczne i społeczne, dlatego wiedza jest zbiorem wiedzy, który każdy człowiek nosi w sobie i umożliwia mu określone działanie..
Dla Habermasa społeczeństwo jest schematem dwuwymiarowym: pierwszym, technicznym, który łączy relacje człowieka i przyrody, skupiające się na pracy produkcyjnej i reprodukcyjnej; a druga, społeczna, która ustanawia relacje między wszystkimi ludźmi i koncentruje się na normach społecznych i kulturze.
W ten sposób paradygmat społeczno-krytyczny odnosi się do relacji władzy w społeczeństwie z horyzontalnego punktu widzenia i usuwa je, aby promować inne rodzaje bardziej naturalnych i humanitarnych relacji..
Jeszcze bez komentarzy