Plik Oddzielenie Panamy od Kolumbii miało to miejsce 3 listopada 1903 roku, a jego najpilniejszą konsekwencją było utworzenie Republiki Panamy. Wydarzenie miało miejsce po zakończeniu Wojny Tysiącdni, wojennej konfrontacji między kolumbijskimi liberałami i konserwatystami.
Obszar przesmyku Panamy był częścią Kolumbii, w którymkolwiek z jej wyznań, od czasu uzyskania przez nią niepodległości w 1821 r. Jego status w kraju był różny w zależności od departamentu do stanu federalnego, w zależności od tego, czy w Kolumbii byli federaliści, czy federaliści. rząd, centraliści.
Przyczyny separacji są przedmiotem dyskusji historyków, w zależności od tego, czy są Kolumbijczykami, czy Panamczykami. W tym drugim przypadku podstawowymi powodami były brak zainteresowania władz centralnych ich potrzebami, następstwami wojny domowej w Kolumbii i pojawieniem się nastrojów nacjonalistycznych..
Kolumbijczycy ze swojej strony zwracają uwagę, że główną przyczyną były manewry polityczne Amerykanów kosztem budowy kanału, który miał łączyć się z oceanami Atlantyku i Pacyfiku..
Indeks artykułów
Kiedy terytorium Przesmyku Panamskiego uniezależniło się od hiszpańskiej korony, pod koniec 1821 roku dobrowolnie przyłączyło się do Gran Colombia. Ten kraj, którego stworzenie promował Simón Bolívar, składał się z dzisiejszej Kolumbii, Wenezueli, Ekwadoru i Panamy.
Chociaż Gran Colombia nie była krajem federalnym w nowoczesnym sensie, jej terytoria posiadały pewną autonomię w różnych aspektach, takich jak polityka gospodarcza..
Pomimo faktu, że przystąpienie do Gran Colombia było, jak wskazano, dobrowolne, nie wszyscy Panamczycy się zgodzili. Pierwsza próba usamodzielnienia się miała miejsce w 1826 r., Kiedy Panama nie zaakceptowała konstytucji, którą chcieli ogłosić Boliwarianie..
Głównym powodem tej próby separacji był zgubny stosunek Kolumbijskiego Kongresu do kupieckich firm z przesmyku. Z tego powodu zwolennicy niepodległości starali się, aby Panama została chroniona przez Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię..
Roszczenie separatystów zakończyło się niepowodzeniem. Jednak podobne ruchy pojawiły się w innych częściach Wielkiej Kolumbii. Rezultatem było pojawienie się Ekwadoru i Wenezueli jako niezależnych narodów..
W następnych latach terytorium Panamy doświadczyło różnych modeli administracyjnych w zależności od typu rządu, który istniał w Bogocie..
Kiedy był centralistą, stał się Departamentem Przesmyku, bez żadnej autonomii. Gdyby wręcz przeciwnie, rządzili federaliści, Panama stała się stanem w federacji.
W latach 1830–1832 podejmowano różne próby separacji, choć bezskutecznie. Już w 1840 r. Terytorium zostało przemianowane na stan Przesmyku i pod warunkiem, że znajdowało się w systemie federalnym, zdecydowało się pozostać przyłączone do ówczesnej Nowej Granady..
Relacje ze Stanami Zjednoczonymi były kolejnym decydującym czynnikiem w historii Kolumbii, a tym samym Panamy. W drugiej połowie lat czterdziestych Amerykanie uznali prawa Nowej Granady do terytorium Panamy na mocy traktatu Mallarino-Bidlack..
Nowa próba separacji w drugiej połowie XIX wieku zakończyła się, gdy wojska amerykańskie wsparły Kolumbijczyków w pokonaniu separatystów..
Powrót do centralizmu w Kolumbii w 1855 roku wywołał wielkie niezadowolenie w Panamie. W ten sposób jego status powrócił do statusu departamentu w Republice Kolumbijskiej. Sam gubernator został wybrany z Bogoty, bez możliwości podejmowania decyzji przez Panamczyków.
Napięcie między konserwatystami (centralistami) a liberałami (federalistami) w Kolumbii doprowadziło do krwawej wojny domowej: wojny tysiącdniowej. Zaczęło się to w 1899 roku i trwało 3 lata.
Chociaż liberałowie mieli zagraniczne wsparcie z Ekwadoru i Wenezueli, to interwencja Stanów Zjednoczonych zdecydowała o zwycięstwie obozu konserwatystów..
Konserwatyści zwrócili się o pomoc do Stanów Zjednoczonych, obiecując przekazanie im kontroli nad kanałem, gdy pokonają swoich wrogów..
Ten sam traktat, który zakończył wojnę tysiącdniową, został podpisany na pokładzie amerykańskiego okrętu wojskowego Wisconsin 24 października 1902 roku..
Mimo że był to konflikt między Kolumbijczykami, skutki wojny dotarły na terytorium Panamy, gdzie toczyły się liczne bitwy. Ponadto, biorąc pod uwagę większość liberalnych sympatii w Panamie, wynik wojny zwiększył impulsy separatystów w tym regionie..
Oprócz wydarzeń, które miały miejsce zarówno w Kolumbii, jak iw Panamie, istniały czynniki międzynarodowe, które doprowadziły do rozdzielenia obu krajów..
Traktat Hay-Pauncefote, podpisany między Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią w maju 1901 roku, zdelegalizował suwerenność Kolumbii nad przesmykiem. Rząd Kolumbii próbował odwrócić to stwierdzenie, chociaż Kongres USA był bardzo wrogo nastawiony do swoich wysłanników..
Z drugiej strony Senat, izba wyższa Stanów Zjednoczonych, przyjęła w tym samym roku bardzo ważną rezolucję w sprawie kanału. W obliczu innych opcji, które były badane pod kątem budowy, takich jak przeprowadzenie jej w Nikaragui, senatorowie zdecydowali się na Panamę jako kraj, który miałby gościć tę infrastrukturę..
Podobnie Amerykanie zgodzili się kupować od francuskiej firmy, która była właścicielem praw budowlanych, aby je zachować. W tej rezolucji Stany Zjednoczone zastrzegły na zawsze pas ziemi po obu stronach przyszłego kanału..
Wydarzenia nabrały tempa na początku 1903 roku. W styczniu tego roku Kolumbia i Stany Zjednoczone podpisały nowy traktat Herrán-Hay, który miał rozstrzygnąć dyskusję na temat kanału. Jednak Kongres Kolumbii 12 sierpnia zagłosował przeciwko jej ratyfikacji..
To odrzucenie wzmocniło panamskich zwolenników separacji i, co ważniejsze, dało Stanom Zjednoczonym powód do ich poparcia..
Wsparcie USA dla rozłamu zostało zainicjowane przez kilka banków, na czele z Morganem. To oni wydali znaczne sumy pieniędzy, aby przekupić niektórych żołnierzy, aby przyłączyli się do sprawy separatystów..
W tym czasie w Panamie w lipcu 1903 r. Doszło do zamachu stanu. Gubernator został zdetronizowany, a prezydent Kolumbii, zamiast ukarać spiskowców puczu, zastąpił go José Domingo de Obaldia, którego wielu uważało za zwolennika separatyści.
Jak wspomniano powyżej, ostateczne przyczyny oddzielenia Panamy różnią się w zależności od historyków. Kolumbijczycy i Panamczycy różnią się co do prawdziwych powodów, które doprowadziły do takiego wyniku.
Ze swojej strony neutralni eksperci zwracają uwagę, że był to zestaw wydarzeń, które doprowadziły do tego, że Panama przestała być częścią Kolumbii.
Mieszkańcy przesmyku podzielili się skargą dotyczącą tego, jak rząd centralny Kolumbii potraktował ich region. W XIX wieku istniało poczucie, że Bogocie zależy tylko na budowie kanału, a nie na rzeczywistych potrzebach terytorium.
Wśród obszarów działań, które zdaniem Panamczyków nie były obsługiwane przez rząd centralny, były: edukacja, służba zdrowia, infrastruktura transportowa czy roboty publiczne. Wszystkie te aspekty, które były już zaniedbane, pogorszyły się po 1886 r., Kiedy w Kolumbii wprowadzono system centralistyczny..
Mieszkańcy Panamy stali się częścią Wielkiej Kolumbii pod warunkiem zachowania pewnej autonomii w stanowej organizacji o charakterze federalnym..
Jednak w Kolumbii różnego rodzaju rządy podążały za sobą, co powodowało, że wielokrotnie narzucany był centralizm i Panama traciła autonomię. Pod koniec XIX wieku w Bogocie sam gubernator został wybrany bez opinii Panamczyków.
Budowa kanału i rywalizacja między firmami i krajami o przejęcie nad nim kontroli były podstawowymi czynnikami wyjaśniającymi oddzielenie Panamy..
Projekt, który został wymyślony przez Francuzów, został wstrzymany, gdy bankrutowało Universal Interoceanic Canal Company Ferdynanda Lessepsa. To samo stało się z firmą, która kontynuowała projekt, New Canal Company, utworzoną w 1894 roku.
Kiedy ta ostatnia firma zbankrutowała, Panama znalazła się w środku poważnego kryzysu gospodarczego, również zaostrzonego przez wojnę tysiącdniową..
Pod koniec konfliktu, w 1902 roku, Stany Zjednoczone podjęły inicjatywę urzeczywistnienia Kanału. Najpierw udało im się wyeliminować francuską konkurencję. Później postanowili przezwyciężyć niechęć Kolumbii w obliczu roszczeń USA. Oferta USA nie przekonała Kongresu Kolumbii, który głosował przeciwko jej przyjęciu.
Od tego momentu nastąpiła zbieżność interesów Amerykanów, Francuzów i Panamczyków. Po pierwsze, Stany Zjednoczone musiały, ze względów handlowych i militarnych, zamknąć kanał. Ze swojej strony Francuzi chcieli odzyskać zainwestowane do tego momentu pieniądze, zwłaszcza Nowa Kompania..
Wreszcie Panamczycy uznali kanał za swoją wielką szansę gospodarczą. Wówczas częste motto wskazywało, że alternatywą jest „kanał lub emigracja”.
W Panamie partyzanci separacji zaczęli manewrować, aby osiągnąć swój cel. W ten sposób niektórzy politycy utworzyli Radę Rewolucyjną, która potajemnie zaczęła planować niepodległość kraju. Po osiągnięciu tego zamierzali rozpocząć negocjacje z USA w sprawie budowy kanału..
Zarząd, którego najważniejszym członkiem był José Agustín Arango, wysłał emisariusza do Stanów Zjednoczonych. Misją tego przedstawiciela, Amadora Guerrero, było uzyskanie pomocy w separacji.
Ponadto za pieniądze od amerykańskich bankierów przekonali żołnierzy, takich jak Esteban Huertas, szef batalionu kolumbijskiego przydzielonego do przesmyku, aby zobowiązali się do wspierania niepodległości..
Powrót Amadora Guerrero do Panamy w ostatnich dniach października 1903 roku nieco rozczarował Rewolucyjną Juntę. Jego wysłannikowi nie udało się przekonać nikogo poza Bunau Varillą, udziałowcem Nowej Kompanii, aby zapewnić go o swoim poparciu. Mimo to spiskowcy postanowili zrealizować swój plan..
Historycy nie zgadzają się co do tego, kto rozpowszechnił pogłoskę, że Nikaraguańczycy próbowali najechać obszar przesmyku, ale zgadzają się, że spowodowało to przemieszczenie przez Kolumbię batalionu Tiradores, który stacjonował w Barranquilla, do Panamy..
Szef tego oddziału niósł ze sobą rozkaz zmiany gubernatora Obaldii i generała Huertasa, ponieważ rząd kolumbijski im nie ufał..
W obliczu tego ruchu wojsk kolumbijskich rewolucyjna junta przystąpiła do realizacji swojego planu. W ten sposób wysłali wiadomość do Bunau Varilla, który odpowiedział, obiecując przybycie amerykańskiego okrętu wojennego w tym obszarze. To dało zarządowi pewność, że Stany Zjednoczone ich poprą..
W międzyczasie 3 listopada batalion strzelców dotarł do panamskiego miasta Colón. Teoretycznie musieli stamtąd udać się do Panama City, ale ucierpieli z bojkotu spółki kolejowej w rękach Stanów Zjednoczonych..
Jedyne, co mogło osiągnąć kolumbijskie wojsko, to transport dla swoich szefów, podczas gdy żołnierze musieli pozostać w Colón.
Kiedy kolumbijscy oficerowie dotarli do stolicy, zostali natychmiast zatrzymani przez konspiratorów..
Po aresztowaniu kolumbijskich oficerów i żołnierzach uwięzionych w Colón, tego samego popołudnia 3 listopada rewolucyjna junta ogłosiła odłączenie się od Panamy. Spokój był absolutny, bez żadnych konfrontacji zbrojnych.
Przed portem w Panamie znajdowało się kilka kolumbijskich statków, które jednak poddały się bez stawiania oporu. Wojewoda został usunięty ze stanowiska i utworzono Radę Miejską, której przewodniczącym został Demetrio H. Brid.
Ta Rada ogłosiła niepodległość, tworząc 4 Republikę Panamy i Brid, został mianowany pierwszym prezydentem kraju. Pozostał na tym stanowisku do lutego 1904 r., Kiedy to Krajowa Konwencja Konstytucyjna mianowała Manuela Amadora Guerrero na jego miejsce..
Stany Zjednoczone uznały nową Republikę Panamy 13 listopada 1903 roku. Zaledwie dzień później zrobiła to Francja. W następnych tygodniach piętnaście kolejnych krajów również uznało nowy kraj.
Wraz z utworzeniem nowego kraju skończyła się blokada, której poddana została budowa infrastruktury, która miała zjednoczyć oba oceany. 6 listopada tymczasowy rząd Panamy wyznaczył Bunau Varillę na swojego przedstawiciela przy Amerykanach do negocjacji w tej sprawie..
Rezultatem był traktat Hay-Bunau Varilla, który ustanowił kontrolę USA nad pasem szerokim na 10 kilometrów w obszarze, w którym miał zostać zbudowany kanał..
Awaria kabla podmorskiego, która umożliwiła komunikację między Kolumbią a Panamą, spowodowała, że wiadomość o ogłoszeniu niepodległości dotarła do Bogoty dopiero prawie miesiąc po jej wystąpieniu, czyli 6 grudnia. To musiał być ambasador Kolumbii w Ekwadorze, który poinformował o tym, co stało się z jego rządem.
Następnie rząd Kolumbii rozważył kilka możliwych odpowiedzi: spróbuj przekonać Panamczyków do wycofania się, zatwierdź traktat Herran-Hay, który Kongres odrzucił, a nawet zamień Panama City w stolicę Kolumbii..
Wreszcie delegacja z Kolumbii spotkała się z Panamczykami na pokładzie amerykańskiego statku. Panama odpowiedziała negatywnie na wszystkie oferty kolumbijskie. To samo stało się z drugim spotkaniem.
Kolumbia poczuła się zdradzona przez Stany Zjednoczone, choć nie zerwała z tym krajem stosunków..
Klauzula zawarta w projekcie porozumienia między dwoma narodami wywołała spore kontrowersje. Obejmował „szczery żal” ze strony Stanów Zjednoczonych z powodu rozstania, co było bardzo złe w Kolumbii. Ze swojej strony Roosevelt odmówił wypłacenia Kolumbijczykom jakiejkolwiek rekompensaty finansowej.
Dopiero w 1914 r., Wraz z wybuchem I wojny światowej, Stany Zjednoczone podjęły krok w kierunku normalizacji stosunków. Ze względów militarnych Amerykanie nie chcieli martwić się o bezpieczeństwo na nowo otwartym kanale. Z tego powodu przystąpili do ratyfikowania traktatu Urrutia-Thompson bez etykiety „szczerego żalu”..
Dzięki tej umowie Kolumbia uzyskała 25 milionów dolarów, uznając Panamę za niezależny kraj.
Jeszcze bez komentarzy