Plik krytyczna teoria jest to szkoła myślenia, która wychodząc od nauk humanistycznych i społecznych ocenia i osądza fakty społeczne i kulturowe. Narodził się od filozofów, którzy byli częścią Szkoły Frankfurckiej, znanej również jako Instytut Badań Społecznych.
Filozofowie ci są konfrontowani z tradycyjną teorią, która kieruje się ideałami nauk przyrodniczych. Zamiast tego teoria krytyczna kładzie normatywne i opisowe podstawy dla badań społecznych, których celem jest zwiększenie wolności i zmniejszenie dominacji istot ludzkich..
Ta teoria jest częścią materialistycznej filozofii historii, a także analizy przeprowadzanej za pomocą specjalistycznych nauk w celu wygenerowania interdyscyplinarnych badań. Z tego powodu początkowo wiązała się z badaniami socjologicznymi i filozoficznymi, a później skupiała się na działaniach komunikacyjnych i krytyce literackiej..
Należy jednak zauważyć, że z biegiem czasu teoria ta rozszerzyła się na inne nauki społeczne, takie jak między innymi edukacja, językoznawstwo, psychologia, socjologia, semiotyka, ekologia..
Indeks artykułów
Teoria krytyczna wywodzi się ze szkoły frankfurckiej w 1920 roku. Jej ideologiem jest Max Horkheimer, który twierdzi, że teoria ta musi dążyć do wyzwolenia człowieka z niewolnictwa. Ponadto musi pracować i wywierać wpływ, aby stworzyć świat, w którym człowiek ma zaspokajane jego potrzeby.
Stanowisko to jest sformułowane w neomarksistowskiej analizie sytuacji kapitalistycznej w Niemczech Zachodnich, ponieważ kraj ten wszedł w okres, w którym rząd interweniował w gospodarce, mimo że istniała wyraźna dominacja rozwijających się monopoli..
Dlatego szkoła frankfurcka skupiła się na doświadczeniach Związku Radzieckiego. Jednak z wyjątkiem rosyjskich kontekstów agrarnych, w pozostałych krajach uprzemysłowionych proletariat nie promował żadnej rewolucji, jak argumentował Marks..
To jest powód, dla którego lewicowi intelektualiści znaleźli się na rozdrożu: albo utrzymywali obiektywne, autonomiczne i wolne od kompromisów myślenie, albo odpowiadali na polityczne i społeczne zaangażowanie bez angażowania się w żadną partię..
W 1933 roku, kiedy Hitler i narodowy socjalizm doszli do władzy w Niemczech, szkoła przeniosła się na Columbia University w Nowym Jorku. Od tego momentu rozpoczął się zwrot w kierunku tego, co Frankenberg rozwinął jako „pesymistyczną filozofię historii”..
W tym pojawia się temat alienacji gatunku ludzkiego i jego urzeczowienia. To właśnie stamtąd punkt ciężkości badań przenosi się ze społeczeństwa i kultury niemieckiej na kulturę Stanów Zjednoczonych..
Wydawało się jednak, że teoria krytyczna jako szkoły dobiega końca. Zarówno Adorno, jak i Horkheimer wrócili do Niemiec, a konkretnie na Uniwersytet we Frankfurcie, podczas gdy inni członkowie, tacy jak Herbert Marcuse, pozostali w Stanach Zjednoczonych..
To Jünger Habermas, poprzez filozofię języka, zdołał nadać inny kierunek teorii krytycznej.
Aby poznać cechy teorii krytycznej, konieczne jest ujęcie jej w dwóch etapach Szkoły Frankfurckiej i jej badań.
Horkheimer po raz pierwszy sformułował swoją krytyczną teorię w 1937 roku. Jego stanowisko w zakresie poszukiwania spójnych rozwiązań problemów społecznych - z socjologicznego i filozoficznego punktu widzenia - opiera się na heterodoksyjnym marksizmie..
Dlatego adekwatna teoria krytyczna musi spełniać jednocześnie trzy kryteria: wyjaśnienie, praktyczność i normatywność..
Oznacza to, że to, co jest złe w rzeczywistości społecznej, musi zostać zidentyfikowane, a następnie zmienione. Osiąga się to poprzez ułatwianie norm krytyki, a co za tym idzie - wyznaczanie osiągalnych celów transformacji społecznej. Do połowy lat 30. XX wieku Szkoła Frankfurcka nadawała priorytet trzem obszarom:
Badania koncentrowały się na przyczynach, które prowadzą do poddawania się jednostek i siły roboczej scentralizowanej dominacji.
Eric Fromm dał mu odpowiedź, łącząc psychoanalizę z marksistowskimi ideologiami socjologicznymi. Ponadto jego badania nad autorytetem i rodziną pomagają rozwiązać autorytarną teorię osobowości..
Friedrich Pollock był tym, który przeanalizował ekonomię postliberalnego kapitalizmu. To doprowadziło go do rozwinięcia pojęcia kapitalizmu państwowego, opartego na studiach nad sowieckim komunizmem i narodowym socjalizmem..
Analiza ta została oparta na empirycznym badaniu stylów życia i zwyczajów moralnych różnych grup społecznych. Zrewidowano podstawowy schemat marksistowski, opierając się na względnej autonomii, jaką posiada kultura jako nadbudowa.
Na tym etapie szkoła została zmuszona do emigracji i wypracowała pesymistyczny punkt widzenia historycznego. Dzieje się tak dlatego, że dzięki doświadczeniu faszyzmu jego członkowie sceptycznie patrzyli na postęp i stracili zaufanie do rewolucyjnego potencjału proletariatu..
Z tego powodu podstawowe tematy tego okresu opierały się na alienacji i urzeczowieniu gatunku ludzkiego. Inną cechą charakterystyczną jest to, że unikali używania terminów takich jak „socjalizm” czy „komunizm”, czyli słów, które zostały zastąpione przez „materialistyczną teorię społeczeństwa” lub „materializm dialektyczny”..
Spowodowało to, że szkoła nie była zunifikowana, a także uniknięto, że nie ma teorii, która ją wspiera i która pośredniczy między dociekaniem empirycznym a myślą filozoficzną..
Osobą odpowiedzialną za podjęcie teorii krytycznej wobec pragmatyzmu, hermeneutyki i analizy dyskursu był Jürger Habermas.
Habermas umieścił osiągnięcie zrozumienia w języku. W swoich najnowszych badaniach dodał potrzebę przekształcenia języka w podstawowy element reprodukcji życia społecznego, ponieważ służy on odnowie i przekazywaniu tego, co dotyczy wiedzy kulturowej, poprzez procedurę, której celem jest wzajemne zrozumienie..
Do głównych ideologów i przedstawicieli teorii krytycznej należą:
Niemiecki filozof i psycholog. W jego pracy Tradycyjna teoria i teoria krytyczna, pochodzący z 1937 r. zwiedza podejście tradycyjnych teorii w odniesieniu do problemów społecznych.
Pomaga to spojrzeć z perspektywy, czym powinna być teoria krytyczna, skupiając się na transformacji świata, a nie na jego interpretacji..
W swojej książce Krytyka rozumu instrumentalnego, opublikowany w 1946 roku Max Horkheimer krytykuje zachodni rozum, ponieważ uważa, że jest on naznaczony logiką dominacji. Dla niego to jest przyczyna, która zadecydowała o jego radykalnej instrumentalizacji.
Jego weryfikacja polega na ilości środków materialnych, technicznych, a nawet ludzkich, które służą irracjonalnym celom.
Kolejną podstawową kwestią jest relacja między człowiekiem a przyrodą. Horkheimer uważa, że natura jest narzędziem człowieka, a ponieważ nie ma celu w rozsądku, nie ma ograniczeń.
Z tego powodu twierdzi, że niszczenie go oznacza szkodzenie sobie, oprócz uznania, że światowy kryzys ekologiczny jest sposobem, w jaki buntowała się natura. Jedynym wyjściem jest pojednanie między subiektywnym a obiektywnym rozumem oraz między rozumem a naturą..
Niemiecki filozof i psycholog. Krytykuje kapitalizm za uważanie go za odpowiedzialnego za kulturową i społeczną degradację; wspomniana degradacja jest spowodowana siłami, które powracają do kultury i stosunków społecznych jako obiektu handlowego.
Uznaje, że produkcja kulturalna jest związana z aktualnym porządkiem społecznym. Podobnie, wyobraża sobie to, co irracjonalne w ludzkiej myśli, na przykładzie dzieł sztuki..
W tym sensie dla Adorno dzieło sztuki stanowi antytezę społeczeństwa. Jest odbiciem świata realnego, wyrażonym językiem artystycznym. Ten język z kolei jest w stanie odpowiedzieć na sprzeczności, na które język pojęciowy nie może odpowiedzieć; dzieje się tak, ponieważ próbuje znaleźć dokładne dopasowanie między obiektem a słowem.
Koncepcje te skłaniają go do odwoływania się do przemysłu kulturalnego, kontrolowanego przez korporacje medialne..
Przemysł ten wykorzystuje dobra uważane za kulturalne wyłącznie w celu osiągnięcia zysku i czyni to poprzez pionowe relacje z konsumentami, dostosowując swoje produkty do gustu mas, aby wywołać chęć konsumpcji..
Herbert Marcuse był niemieckim filozofem i psychologiem, który argumentował, że kapitalizm dał pewien dobrobyt i poprawę poziomu życia klasy robotniczej.
Chociaż ta poprawa jest znikoma w stosunku do rzeczywistości, jej skutki są ostateczne, ponieważ w ten sposób zniknął proletariat, a każdy ruch przeciwko systemowi został wchłonięty przez społeczeństwo, dopóki nie zostanie uznany za ważny..
Przyczyną tego wchłaniania jest fakt, że treść ludzkiej świadomości została „fetyszyzowana” przy użyciu pojęć marksistowskich. Ponadto potrzeby rozpoznawane przez człowieka są fikcyjne. W przypadku Marcuse istnieją dwa rodzaje potrzeb:
-Prawdziwe, pochodzą z natury człowieka.
-Fikcyjne, które wywodzą się z wyalienowanego sumienia, są tworzone przez społeczeństwo przemysłowe i są zorientowane na obecny model.
Tylko sam człowiek może je rozróżnić, ponieważ tylko on wie, które z nich są w nim realne, ale ponieważ świadomość jest uważana za wyalienowaną, człowiek nie może dokonać takiej różnicy..
Dla Marcuse alienacja koncentruje się na świadomości współczesnego człowieka, a to oznacza, że nie można uciec od przymusu.
Obywatel Niemiec, studiował filozofię, psychologię, literaturę niemiecką i ekonomię. Jego największym wkładem była teoria działania komunikacyjnego. W tym argumentuje, że media kolonizują światy życia, a dzieje się tak, gdy:
-Marzenia i oczekiwania jednostek wynikają z państwowego ukierunkowania kultury i dobrobytu.
-Demontuje się tradycyjny styl życia.
-Role społeczne są dobrze zróżnicowane.
-Praca wyalienowana jest odpowiednio wynagradzana czasem wolnym i pieniędzmi.
Dodaje, że systemy te są zinstytucjonalizowane poprzez światowe systemy orzecznicze. Na tej podstawie definiuje komunikatywną racjonalność jako komunikację zorientowaną na osiągnięcie, utrzymanie i przegląd konsensusu, definiując konsensus jako taki, który jest oparty na podlegających krytyce stwierdzeniach o słuszności, które są rozpoznawane intersubiektywnie..
Ta koncepcja komunikatywnej racjonalności pozwala na rozróżnienie różnych typów dyskursów, takich jak argumentacyjny, estetyczny, wyjaśniający i terapeutyczny..
Innymi ważnymi przedstawicielami teorii krytycznej w różnych dziedzinach są: Erich Fromm w psychoanalizie, Georg Lukács i Walter Benjamin w filozofii i krytyce literackiej, Friedrich Pollock i Carl Grünberg w ekonomii, Otto Kirchheimer w prawie i polityce..
Jeszcze bez komentarzy