ZA gospodarka planowa Jest to rodzaj systemu gospodarczego, w którym inwestycje i alokacja dóbr kapitałowych odbywa się poprzez plany gospodarcze i produkcyjne dla całej gospodarki. Może opierać się na scentralizowanych, zdecentralizowanych lub partycypacyjnych formach planowania gospodarczego.
Gospodarka nakazowa to dowolna z nominalnie planowanych gospodarek byłego Związku Radzieckiego i bloku wschodniego, podkreślająca centralną rolę hierarchicznej administracji w kierowaniu alokacją zasobów w tych systemach gospodarczych, w przeciwieństwie do planowanej koordynacji..
Gospodarka planowa jest generalnie kojarzona z centralnym planowaniem typu radzieckiego, które obejmuje scentralizowane planowanie państwowe i podejmowanie decyzji administracyjnych. Zasadniczo daje rządowi kontrolę nad zasobami kraju, podobną do dyktatury..
Planowane gospodarki mogą zapewnić stabilność, ale mogą też ograniczyć wzrost i postęp kraju, jeśli rząd nie przeznaczy środków na innowacyjne firmy. Rząd lub kolektyw jest właścicielem ziemi i środków produkcji. Nie zależy od praw podaży i popytu, które działają w gospodarce rynkowej.
Gospodarka planowa ignoruje również zwyczaje, które kierują tradycyjną gospodarką. W ostatnich latach wiele gospodarek planowanych zaczęło dodawać aspekty gospodarki rynkowej.
Gospodarki planowane są przeciwieństwem gospodarek nieplanowanych, w szczególności gospodarek rynkowych, w których produkcja, dystrybucja, ceny i decyzje inwestycyjne są podejmowane przez autonomiczne firmy działające na rynkach..
Indeks artykułów
Gospodarka planowa to system gospodarczy, w którym decyzje gospodarcze podejmuje rząd, a nie decyzje podejmowane w wyniku interakcji między konsumentami a przedsiębiorstwami..
W przeciwieństwie do gospodarki rynkowej, gospodarka planowa kontroluje to, co jest produkowane, dystrybucję i wykorzystanie zasobów. Przedsiębiorstwa państwowe podejmują się produkcji towarów i usług.
Rząd tworzy plan gospodarczy. Plan pięcioletni określa cele gospodarcze i społeczne dla każdego sektora i regionu kraju. Plany krótkoterminowe zamieniają cele w cele do wykonania. Rząd decyduje, co produkować, ile i dla kogo.
Rząd tworzy prawa, przepisy i dyrektywy w celu egzekwowania centralnego planu. Firmy postępują zgodnie z celami produkcyjnymi planu; nie potrafią samodzielnie odpowiedzieć na siły wolnego rynku.
Ten typ gospodarki daje rządowi całkowitą kontrolę nad alokacją zasobów. Rząd przydziela wszystkie środki zgodnie z planem centralnym.
Gospodarka planowa ogranicza wykorzystanie prywatnych firm i pozwala rządowi decydować o wszystkim: od dystrybucji po ceny. Siły rynkowe nie mogą ustalać cen towarów i usług.
Staraj się jak najbardziej efektywnie wykorzystywać kapitał, siłę roboczą i zasoby naturalne narodu. Obiecuje, że w pełni wykorzysta zdolności każdej osoby.
Gospodarka planowa wyznacza priorytety dla produkcji wszystkich dóbr i usług. Obejmują one kwoty produkcyjne i kontrole cen..
Ich celem jest zapewnienie wystarczającej ilości pożywienia, schronienia i innych podstawowych artykułów, aby zaspokoić potrzeby wszystkich mieszkańców kraju..
Rząd jest właścicielem przedsiębiorstw monopolistycznych. Są to branże uważane za istotne i podstawowe dla celów gospodarki.
Na ogół są to firmy finansowe, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej i przemysł samochodowy. W tych sektorach nie ma konkurencji wewnętrznej.
Planowane gospodarki mogą szybko zmobilizować zasoby gospodarcze na dużą skalę. Mogą realizować ogromne projekty, tworzyć potęgę przemysłową i osiągać cele społeczne. Nie są spowalniane przez indywidualne procesy sądowe lub oświadczenia o wpływie na środowisko.
W słabo rozwiniętej gospodarce państwo może od razu przystąpić do budowy przemysłu ciężkiego bez konieczności czekania latami na nagromadzenie kapitału poprzez ekspansję przemysłu lekkiego i bez uzależnienia od finansowania zewnętrznego..
Planowane gospodarki mogą całkowicie przekształcić społeczeństwa, aby pasowały do wizji rządu.
Nowa administracja nacjonalizuje prywatne firmy. Pracownicy otrzymują nowe miejsca pracy na podstawie rządowej oceny ich umiejętności.
W porównaniach międzynarodowych narody socjalistyczne wypadły korzystnie w porównaniu z krajami kapitalistycznymi pod względem wskaźników zdrowotnych, takich jak śmiertelność niemowląt i oczekiwana długość życia, chociaż statystyki dotyczące śmiertelności niemowląt są podawane przez samych siebie i oparte na różnych standardach..
Rząd może wykorzystać ziemię, siłę roboczą i kapitał, aby służyć celom gospodarczym państwa. Popyt konsumencki można ograniczyć na korzyść zwiększonych inwestycji kapitałowych w rozwój gospodarczy według pożądanego wzoru.
Tak stało się w latach trzydziestych XX wieku w Związku Radzieckim, kiedy rząd zmniejszył udział PKB przeznaczanego na konsumpcję prywatną z 80% do 50%..
W rezultacie Związek Radziecki doświadczył ogromnego wzrostu w przemyśle ciężkim, przy ogromnym skurczeniu się jego sektora rolnego, zarówno w ujęciu względnym, jak i bezwzględnym..
Ceny są pod kontrolą, dlatego każdy może sobie pozwolić na konsumpcję towarów i usług. Jest mniej nierówności majątkowych i niskiego bezrobocia, ponieważ rząd dąży do zapewnienia zatrudnienia dla wszystkich.
Planiści gospodarek planowych nie są w stanie wykryć preferencji konsumentów, braków i nadwyżek z dostateczną precyzją, a zatem nie mogą skutecznie koordynować produkcji..
Gospodarka planowa unicestwia pewne potrzeby społeczne. Na przykład rząd mówi pracownikom, jakie prace muszą wykonywać. Towary, które produkujesz, nie zawsze są oparte na popycie konsumentów.
Często jest za dużo jednej rzeczy, a innej nie za dużo. Uzyskanie aktualnych informacji na temat potrzeb konsumentów jest trudne dla centralnych planistów.
Planowane gospodarki mają trudności z produkcją odpowiedniego eksportu po cenach na rynku światowym. Centralnym planistom trudno jest sprostać potrzebom rynku krajowego, ale spełnienie potrzeb rynków międzynarodowych jest jeszcze bardziej skomplikowane..
Ekonomista Robin Hahnel wskazuje, że nawet gdyby gospodarka planowa przezwyciężyła swoje nieodłączne wycofywanie się w kierunku innowacji i zachęt, nie byłaby w stanie rozszerzyć samorządności i demokracji ekonomicznej, które są koncepcjami bardziej sprawiedliwymi i spójnymi niż konwencjonalna ogólność wolności gospodarczej. . Mówi Hahnel:
„W połączeniu z bardziej demokratycznym systemem politycznym i zbliżeniem się do lepszej wersji, planowane gospodarki z pewnością osiągnęłyby lepsze wyniki, ale nigdy nie mogłyby osiągnąć samozarządzania gospodarczego, zawsze byłyby powolne w wprowadzaniu innowacji, ponieważ apatia i frustracja miałaby swoją nieuniknioną cenę.
Gospodarka planowa byłaby niezgodna z demokracją ekonomiczną, nawet gdyby przezwyciężyła swoje braki informacyjne i motywacyjne. Przetrwał, podczas gdy to zrobił, tylko dlatego, że był wspierany przez bezprecedensową totalitarną siłę polityczną ”..
Badania ekonomistów amerykańskich nad planowanymi gospodarkami Europy Wschodniej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku wykazały, że wbrew ich oczekiwaniom w tym samym okresie wahania produkcji były większe niż w gospodarkach rynkowych..
Ten były radziecki satelita jest nadal gospodarką planową. Rząd jest właścicielem 80% przedsiębiorstw i 75% banków.
Po drugiej wojnie światowej Mao Tse Tung stworzył społeczeństwo rządzone przez komunizm; narzucił ściśle planowaną gospodarkę.
Dzisiejsi liderzy przechodzą w kierunku systemu rynkowego. Nadal tworzą plany pięcioletnie, aby nakreślić cele i zadania finansowe.
Rewolucja Fidela Castro w 1959 r. Wprowadziła komunizm i gospodarkę planową. Związek Radziecki subsydiował kubańską gospodarkę do 1990 roku. Rząd powoli wprowadza reformy rynkowe w celu stymulowania wzrostu.
Rząd kontroluje 60% gospodarki poprzez przedsiębiorstwa państwowe. Użyj kontroli cen i dotacji, aby regulować rynek. Stworzyło to recesje, które zignorowała.
Zamiast tego przeznaczył środki na zwiększenie swoich mocy jądrowych. Organizacja Narodów Zjednoczonych nałożyła na niego sankcje, pogłębiając w ten sposób jego recesję gospodarczą. Gospodarka poprawiła się po zniesieniu sankcji przez porozumienie o handlu energią jądrową z 2015 r.
W 1969 roku Muammar Kaddafi stworzył gospodarkę planową zależną od dochodów z ropy. Większość Libijczyków pracuje dla rządu.
Kaddafi wprowadzał reformy mające na celu stworzenie gospodarki rynkowej, ale jego zamach w 2011 roku zatrzymał te plany..
Po drugiej wojnie światowej prezydent Kim Il-sung stworzył najbardziej planową gospodarkę świata.
Spowodowało to niedobory żywności, niedożywienie i kilka epizodów masowego głodu. Większość środków państwowych przeznaczona jest na budowę sił zbrojnych.
W 1917 roku Władimir Lenin stworzył pierwszą komunistyczną gospodarkę planową. Józef Stalin zbudował potęgę militarną i szybko odbudował gospodarkę po II wojnie światowej.
Radziecki Państwowy Komitet Planowania, czyli „Gosplan”, był najlepiej zbadaną jednostką gospodarki planowej..
ZSRR był także najdłużej działającą gospodarką planową, trwającą od lat 30. do końca 80. Wówczas państwo przeniosło własność największych przedsiębiorstw na oligarchów..
Jeszcze bez komentarzy